2023 წელს ევროპაში კორუფციის დონემ 10 წლის მაქსიმუმს მიაღწია.

საერთაშორისო გამჭვირვალობის ანგარიშში ნათქვამია, რომ კორუფციაში ევროპა იზრდება და მიაღწია უმაღლეს დონეს ბოლო ათი წლის განმავლობაში.

საერთაშორისო ორგანიზაცია „საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ ექსპერტების აზრით, გამოქვეყნდა წლიური ანგარიში „კორუფციის აღქმის ინდექსი“ მსოფლიოში ყველაზე ნაკლებად კორუმპირებული ქვეყანაა დანია, რომელიც რეიტინგში პირველ ადგილს იკავებს. ის აჩვენებს კორუფციის დონეს 180 ქვეყნის საჯარო სექტორში ნულიდან (ძალიან მაღალი) 100-მდე (ყველაზე დაბალი) სკალის გამოყენებით. მეორე და მესამე ადგილებს დანიის შემდეგ ფინეთი და ახალი ზელანდია იკავებს.

მთლიან სიაში მაღალი რეიტინგების მიუხედავად, ევროპის რამდენიმე დემოკრატიულმა ქვეყანამ – შვედეთმა (82), ნიდერლანდებმა (79), ისლანდიამ (72) და დიდმა ბრიტანეთმა (71) – კორუფციის აღქმის ინდექსში ყველაზე დაბალი ქულები მიიღეს მას შემდეგ, რაც ის პირველად გამოქვეყნდა ქ. 2012 წელი. საერთაშორისო გამჭვირვალობის რეგიონალური კოორდინატორი დასავლეთ ევროპაში ფლორა კრესველი ამბობს:

„დასავლეთ ევროპასა და ევროკავშირში რეგიონის მასშტაბით CPI-ის დაცემა მიუთითებს იმაზე, რომ ევროპის მთავრობებმა უფრო სერიოზულად უნდა მიიღონ ბრძოლა კორუფციასთან და კანონის უზენაესობის დაცვა. დაიცავით სისტემა სამართლიანობისგან და დაბლოკეთ მძლავრი ინტერესთა ჯგუფები პოლიტიკაში“.

„საერთაშორისო გამჭვირვალობის“ ექსპერტები აცხადებენ, რომ ევროპის ქვეყნების 3/4-ში კორუფციის წინააღმდეგ ბრძოლა შეჩერდა ან დაკარგა ყოფილი აქტივობა.

არაკორუფციულობის დამადასტურებელი ყველაზე მეტი ქულა დანიამ დააგროვა – 90. შემდეგ ფინეთს (87) და ნორვეგიას (84), ყველაზე დაბალი ქულები აქვთ უნგრეთს (42), რუმინეთს (46) და ბულგარეთს (45). ამ რეგიონის 31 ქვეყნიდან მხოლოდ ექვსმა შეძლო პოზიციების მნიშვნელოვნად გაუმჯობესება 2012 წლის შემდეგ: ჩეხეთი (57), ესტონეთი (76), საბერძნეთი (49)ლატვია (60), იტალია (56) და ირლანდია (77).

2015 წლის CPI-ის შედეგებთან შედარებით, მაჩვენებლები მნიშვნელოვნად შემცირდა ავსტრიაში (71), ლუქსემბურგში (78), შვედეთში (82) და დიდ ბრიტანეთში (71). და პოლონეთი, რომელმაც 54 ქულა დააგროვა, ბოლო ათწლეულის განმავლობაში შვიდი ადგილით დაეცა “ყოფილი მმართველი კანონი და სამართლიანობის პარტიის ქმედებების გამო” (PiS) ძალაუფლების მონოპოლიზება საზოგადოებრივი ინტერესების საზიანოდ“, – ნათქვამია ანგარიშში. ანგარიშში ასევე ხაზგასმულია ის საბერძნეთი (49) 2023 წლის სიაში ძალიან დაბალი ადგილი დაიკავა სასამართლოს სუსტი ავტონომიის გამო.

თუმცა, იმ ქვეყნებსაც კი, რომლებმაც პირველი ადგილი დაიკავეს რეიტინგში, უჭირთ საჯარო სექტორში ბოროტად გამოყენების შეზღუდვა, ამბობენ ანგარიშის ავტორები. ისინი აღნიშნავენ, რომ ხელისუფლება „არ აკისრებს პასუხისმგებლობას კომპანიებს, რომლებიც უხდიან ქრთამს უცხოურ ბაზრებზე წვდომის მისაღებად“.

მოხსენებაში მოყვანილია შემთხვევა ნიდერლანდებში (79), სადაც ხელისუფლება კრიტიკას განიცდიდა მათი გადაწყვეტილების გამო, არ დაესაჯა Shell-ს ქრთამის აღების გამო ნიგერიულ ნავთობკომპანიასთან ურთიერთობაში, განსაკუთრებით იმავე საქმეში იტალიაში შოკისმომგვრელი გამამართლებელი განაჩენების ფონზე.

ორგანიზაცია ასევე მიუთითებს ევროკავშირის ახლახან შემოთავაზებულ ანტიკორუფციულ დირექტივაზე, რომელიც წევრ ქვეყნებს მოსთხოვს „გარე მოთხოვნის მხრიდან მოსყიდვის კრიმინალიზაციას“. ზოგიერთმა ევროპულმა ქვეყანამ უკვე დაადანაშაულა უცხოური ქრთამის მიწოდება და მოთხოვნა. თუმცა, ისინი იშვიათად იღებენ ზომებს უცხოელი ჩინოვნიკების წინააღმდეგ.

უახლესი ისტორიის ზოგიერთი ყველაზე დიდი კორუფციული სკანდალი ეხებოდა ფულის გათეთრებას ევროკავშირის ქვეყნების ბანკების მეშვეობით, როგორიცაა დანია (90), გერმანია (78) და შვედეთი (82). ამ მთავრობების წარუმატებლობა საბანკო სუბიექტებზე ადეკვატური ზედამხედველობის უზრუნველყოფის ერთ-ერთი მიზეზია, რის გამოც ევროკავშირის დონეზე ამჟამად იქმნება ფულის გათეთრების საწინააღმდეგო ახალი ორგანო.

ავტორებმა ასევე დაადგინეს, რომ შვეიცარიამ (82), მიუხედავად იმისა, რომ CPI-ზე მაღალი ქულები აქვს, არ შეურყევია თავისი რეპუტაცია, როგორც ერთ-ერთი “ფულის გათეთრების ცენტრი”, სადაც უცხოელი კორუმპირებული ელიტა ადვილად იპოვის შუამავლებს, რათა შექმნან და მართონ კომპანიები მათზე. სახელით, ენდობა. განხილვის პროცესშია კანონპროექტი, რომელიც მიზნად ისახავს ადვოკატებსა და სხვა პასუხისმგებელ პირებს კრიმინალური ხასიათის ფინანსური ოპერაციების აღკვეთის მიზნით დამატებითი ვალდებულებების დაკისრებას.

ირლანდიაში (77), ანგარიშის მიხედვით, ბენეფიციარი საკუთრების რეესტრებზე წვდომა რთულია. იგივე პრობლემაა დამახასიათებელი საფრანგეთისთვისაც (71) – ქვეყანაში უძრავი ქონების მფლობელი კომპანიების 61%-ის ბენეფიციარი მესაკუთრეების იდენტიფიცირება შეუძლებელია. „საერთაშორისო გამჭვირვალობა“-ს მიერ ჩატარებულმა კვლევამ აჩვენა, რომ მსგავსი ინფორმაციის ხელმისაწვდომობა მნიშვნელოვნად შეზღუდულია საზოგადოების, არასამთავრობო ორგანიზაციებისა და ჟურნალისტებისთვის ევროკავშირის მასშტაბით. წერს euronews.

რუსეთი რეიტინგში დაცემას განაგრძობს. წლიდან წლამდე ის სულ უფრო და უფრო ნაკლებ ქულებს აგროვებს და კორუფციის აღქმის ინდექსში 2023 წელს 2022 წელთან შედარებით კვლავ ორი ​​პოზიციით დაეცა და 141-ე ადგილი დაიკავა. მან ის გაიზიარა ყირგიზეთთან, უგანდასთან და გვინეასთან, რომელმაც 2012 წლიდან 8 პოზიცია დაკარგა.

უკრაინამ 104-ე ადგილი დაიკავა; საერთაშორისო გამჭვირვალობის ექსპერტები აღნიშნავენ კორუფციული რისკების არსებობას, რომელიც წარმოიშვა 2022 წელს რუსეთის შემოჭრის დაწყებასთან დაკავშირებით. მაგრამ ქვეყანამ, ისევე როგორც ყველა წინა წლებში, განაგრძო რეიტინგში აწევა „მართლმსაჯულების რესტრუქტურიზაციის, სასამართლო სისტემის დამოუკიდებლობის გაძლიერებისა და კორუფციასთან ბრძოლის პროკურატურის შესაძლებლობების გაზრდის გამო“, – ნათქვამია CPI-ის ანალიტიკურ ნოტაში. მიუხედავად ამ წარმატებებისა, ნათქვამია მოხსენებაში, ჯერ კიდევ არის მაღალი დონის კორუფციის საქმეების მნიშვნელოვანი რაოდენობა, რომლებიც სერიოზულ შეშფოთებას იწვევს.

Source link