რუსეთი იწყებს სასამართლო პროცესს 1954 წელს ყირიმის უკრაინაში შესვლის უკანონოდ გამოცხადების შესახებ

რუსეთი განიხილავს ყირიმის სტატუსს, რომლის მიზანია ყირიმის რეგიონის შესვლა უკრაინის სსრ-ში უკანონოდ აღიაროს.

რუსეთის ფედერაციის თანახმად, წერს გამოცემა Crimea.Realii, ეს დაამტკიცებს, რომ ნახევარკუნძული უკრაინის ნაწილი იყო “მისი მაცხოვრებლების ნების საწინააღმდეგოდ” და საშუალებას მისცემს “ამას პოლიტიკური შეფასება მისცეს”. ამ საქმეზე დადებითი ვერდიქტის შემთხვევაში, ყირიმის საკითხის განხილვისას ნახევარკუნძულის უკრაინის სტატუსის მითითების საფუძველი არ იქნება. მოსკოვი მას ასევე უკავშირებს რუსეთის ფედერაციის წარმატებულ მოლაპარაკებებს უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრის ფარგლებში. ასეა?

Როგორ აღმოაჩინა პუბლიკაციაში, მოსკოვის მიერ კონტროლირებადი ყირიმის პარლამენტის სამუშაო ჯგუფი ამზადებს სარჩელს რუსეთის ფედერაციის საკონსტიტუციო სასამართლოში 1954 წელს სსრკ მაშინდელი ხელმძღვანელობის გადაწყვეტილების არალეგიტიმურობის შესახებ ყირიმის უკრაინაში გადაცემის შესახებ. სასამართლო პროცესის ფარგლებში მათ სურთ დაამტკიცონ ამ გადაწყვეტილების უკანონობა და მისი „სამართლებრივი ხარვეზი“.

სასამართლოს გადაწყვეტილება, როგორც ჩანს, მზადდება ნახევარკუნძულის უკრაინის სსრ-სთვის გადაცემის აქტის 70 წლისთავთან დაკავშირებით. ეს თარიღი ასევე დაემთხვევა ყირიმის ანექსიის 10 წლის იუბილეს (თუ, რა თქმა უნდა, იმ დროისთვის რეგიონი უკრაინის შეიარაღებული ძალების მიერ არ იქნება დეოკუპირებული).

სასამართლოში განსახილველად წამოჭრილი საკითხი ისტორიულ და პოლიტიკურ საკითხებს ეხება. რუსეთის ფედერაცია ამახინჯებს ბევრ მათგანს, ცდილობს მოიძიოს არგუმენტები ყირიმის ნახევარკუნძულის ანექსიის გასამართლებლად. ამ სასამართლო პროცესის დახმარებით რუსეთის ხელისუფლება ცდილობს მოიპოვოს ახალი არგუმენტი საერთაშორისო კანონმდებლობის პოზიციის დასაპირისპირებლად, რომელიც ყირიმს უკრაინის ნაწილად განსაზღვრავს.

შეგახსენებთ, რომ 2014 წელს რუსულ საინფორმაციო ველში აქტიურად ისმოდა თეზისი იმის შესახებ, რომ ნიკიტა ხრუშჩოვმა „ყირიმი უკრაინას ნასვამ მდგომარეობაში გადასცა“. ისტორიკოსებმაც და ჟურნალისტებმაც არაერთხელ უარყვეს ეს მითი. მაგალითად, ყირიმელმა ისტორიკოსმა მაქსიმ მაიოროვმა არაერთხელ განუმარტა გამოცემას, რომ აზრი არ აქვს 1954 წელს ნახევარკუნძულის უკრაინაში გადაცემის გამოწვევას, იმის გათვალისწინებით, რომ ყოფილ სსრკ-ში საზღვრების შიდა ცვლილებები იყო “ჩვეულებრივი”. ის განმარტავს:

„საბჭოთა კავშირში, როგორც ასეთი, არასოდეს ყოფილა რეფერენდუმი ტერიტორიული საკითხების გადასაჭრელად ან საერთოდ რაიმე სახის. პირველი რეფერენდუმი, რომელიც ჩატარდა სსრკ-ში, იყო რეფერენდუმი 1991 წლის მარტში. მაშასადამე, იმის თქმა, რომ ყირიმელებს არ ჰკითხეს, სპეკულაციაა. ვინაიდან მსგავსი მსგავსი გადაწყვეტილებები სხვა რესპუბლიკებში ყოველთვის ზუსტად ამ გზას იღებდა, ხელისუფლების გადაწყვეტილებით, ყოველგვარი რეფერენდუმის ან სახალხო კრების რეზოლუციებზე დაყრდნობის გარეშე“.

რუსეთის ხელისუფლება არაერთხელ ცდილობდა ყირიმის საკუთრების საკითხის გამოწვევას. 2014 წელს ამ საკითხის დაყენება დაიგეგმა რუსეთის ფედერაციის სახელმწიფო სათათბიროს გადაწყვეტილებით. ფედერაციის საბჭოს სპიკერმა ვალენტინა მატვიენკომ გამოაცხადა კანონპროექტი 1954 წელს ყირიმის უკრაინას გადაცემის შესახებ გადაწყვეტილების ბათილად ცნობის შესახებ, რათა „სიტუაცია საერთაშორისო კანონმდებლობასთან შესაბამისობაში მოიყვანოს და ისტორიული სამართლიანობა აღდგეს“. თუმცა, ასეთი დოკუმენტი არასოდეს გამოჩნდა. მაშინ იყო მცდელობა ამ საკითხის სამართლებრივი მხრიდან გადაწყვეტის. მაგრამ მან ასევე ვერ შეძლო.

2015 წელს რუსეთის გენერალურმა პროკურატურამ, მოადგილის სერგეი მირონოვის მოთხოვნის საპასუხოდ, განაცხადა, რომ მან შეამოწმა ამ გადაწყვეტილების კანონიერება. დეპარტამენტი მივიდა დასკვნამდე, რომ 1954 წელს მიღებული რსფსრ და სსრკ უმაღლესი საბჭოების პრეზიდიუმების გადაწყვეტილებები ყირიმის რეგიონის რსფსრ-დან უკრაინის სსრ-ში გადაცემის შესახებ „არ შეესაბამება რსფსრ-ს კონსტიტუციებს და სსრკ“. თუმცა, „შეუძლებელია“ სარჩელის აღძვრა ბრძანებულების ბათილად ცნობის თაობაზე, იმის გათვალისწინებით, რომ ყოფილი სსრკ-ს კანონის გასაჩივრება და მისი კონსტიტუციურობის შემოწმება არ შედის რუსეთის საერთო იურისდიქციის სასამართლოების კომპეტენციაში, აღიარეს პროკურორებმა.

უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრის დაწყების შემდეგ ყირიმის უკრაინაში გადაცემის გადაწყვეტილების გადასინჯვის საკითხი კვლავ დადგა ყირიმის ხელისუფლების დღის წესრიგში. ნახევარკუნძულის უკრაინის სსრ-ს გადაცემამ „აღმოაჩინა უკანონობის ჯაჭვი და კვლავ რჩება ყირიმთან დაკავშირებით უკანონო გადაწყვეტილების საფუძველი“, – თქვა ვლადიმერ კონსტანტინოვმა, ყირიმის რუსეთის პარლამენტის სპიკერმა.

„უკრაინაში არალეგალურად აღმოვჩნდით. და ეს ჩვენთვის აშკარა თეზისი უნდა დადასტურდეს. არ არის საკმარისი ამაზე საუბარი. ამ საკითხზე უდავო სამართლებრივი განაჩენი უნდა იყოს. აუცილებელია დადგინდეს მაშინ (საბჭოთა წლებში) მოქმედი კანონების მიხედვით: ყირიმი უკრაინას გადაეცა ლეგალურად თუ არა. თუ ის ლეგალურად გადავიდა, მაშინ თეზისი, რომ ჩვენ უკრაინის შემადგენლობაში საკავშირო კანონმდებლობის დარღვევით აღმოვჩნდით, უნდა მოიხსნას“.

ყირიმის სტატუსის შესახებ რუსეთის საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილების დახმარებით, კონსტანტინოვი იმედოვნებს, რომ გააძლიერებს რუსეთის პოზიციებს მოლაპარაკებებში, უკრაინაში სრულმასშტაბიანი შეჭრის ფარგლებში.

„როგორც ვხედავთ, სამართლებრივი ვერდიქტის საკითხი გააძლიერებს ჩვენს პოზიციას დასავლეთთან მოლაპარაკებებში, რომელიც ადრე თუ გვიან მაინც გაიმართება. საერთაშორისო თანამეგობრობისთვის კი უკანონო გადაწყვეტილების გაუქმების საკითხს საკმაოდ ხელშესახები რეზონანსი ექნება“.

საერთაშორისო სამართლის ექსპერტი, სამართლის დოქტორი, პროფესორი ბორის ბაბინი მომავალ პროცესს ყალბს უწოდებს:

„ყირიმელ კოლაბორატორებს არა „ყირიმის არბიტრაჟის“, არამედ რუსეთის რეალური საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილება უნდათ. მაშასადამე, 1954 წლის საქმეში ყველაფერი უფრო რთულია, ვიდრე, მაგალითად, ყირიმის წყლის ბლოკადის დაზიანების შემთხვევაში, რაც, ცხადია, არ გასცდება ყალბი „ყირიმის იურისდიქციას“. აქ უფრო ჭკვიან მოსკოვის ხელმძღვანელებს ესმით პრეცედენტის შექმნის საფრთხე. ფაქტობრივად, იურიდიული საკითხები მათ ყველაზე ნაკლებად ეხება. იმიტომ, რომ ხელახლა დანიშნულ 80 წლის ზორკინს (ვალერი ზორკინი – რუსეთის საკონსტიტუციო სასამართლოს ხელმძღვანელი) შეუძლია რაღაც დანიშნოს მარსის შესახებ. კითხვა არის “პრეცედენტული”. იმიტომ, რომ გასული საუკუნის შუა წლებში რუსეთმა თავად მიიღო მეზობლებისგან განსხვავებული ტერიტორიები და ეს, რა თქმა უნდა, შეიძლება „გადაფასებაც“ იმავე პროცედურის საშუალებით“.

ამიტომ, ექსპერტის აზრით, რუსეთის საკონსტიტუციო სასამართლოს მიერ ყირიმის სტატუსის შესახებ სარჩელის ფაქტობრივი განხილვის საკითხი ჯერჯერობით ღია რჩება:

დადგება თუ არა „1954 წლის საკითხი“, ჯერჯერობით გაურკვეველია. ეს პროცესი მიმართულია ექსკლუზიურად ვლადიმერ კონსტანტინოვის პროპაგანდასა და თვითპიარზე. ეს პროცესი აშკარად არ შეიძლება გადავიდეს რეალურ სიბრტყეში, ჰიპოთეტური შესაგებლობის ჩათვლით. თუ კრემლს ნამდვილად სურდა რაიმე „საქმის“ გაყალბება, ეს აშკარად არ იქნებოდა მინდობილი კონსტანტინოვს და მის „სახელმწიფო საბჭოს გამოჩენილ იურისტებს“.

მსოფლიო პოლიტიკის ინსტიტუტის აღმასრულებელი დირექტორი ევგენი მაგდა თვლის, რომ რუსეთის სასამართლოს მიერ ყირიმის სტატუსის განხილვა „არანაირ შედეგს ან საფუძველს არ მისცემს“ საერთაშორისო საზოგადოების პოზიციის შეცვლას ამ საკითხთან დაკავშირებით.

„საერთაშორისო სამართლის საფუძველი არის კანონების შეუქცევადობა. თუ ვინმე რუსეთში ცდილობს ეჭვქვეშ დააყენოს ყირიმის უკრაინის შემადგენლობაში შეყვანის გადაწყვეტილების ლეგიტიმურობა, მაშინ მათ ასევე უნდა ეჭვქვეშ დააყენონ უკრაინული ეთნიკური მიწების რუსეთში გადაცემის კანონიერება – ტაგანროგი, ბელგოროდის რეგიონი (ახლანდელი რუსეთის ტერიტორია) და ა.შ. ყველა ამ ცალმხრივ გადაწყვეტილებას არავითარი შედეგი არ მოჰყვება საერთაშორისო თანამეგობრობას“.

თუმცა, პოლიტოლოგი არ გამორიცხავს, ​​რომ რუსეთის საკონსტიტუციო სასამართლომ ამ პროცესის ფარგლებში, პოლიტიკური მიზანშეწონილობისა და პროპაგანდისტული მიზნებიდან გამომდინარე, დააკმაყოფილოს მოსარჩელის მოთხოვნები. ყირიმის რუსეთის ხელისუფლებამ განაცხადა, რომ ამზადებს სარჩელს ნახევარკუნძულის სტატუსთან დაკავშირებით. როდის გადაეგზავნება ის რუსეთის საკონსტიტუციო სასამართლოს, ჯერჯერობით უცნობია.

შეგახსენებთ, რომ 2014 წლის თებერვალში შეიარაღებულმა პირებმა უსახელო ფორმაში ჩაიგდეს ხელში ყირიმის ავტონომიური რესპუბლიკის უმაღლესი რადას შენობა, ყირიმის ავტონომიური რესპუბლიკის მინისტრთა საბჭოს, ასევე სიმფეროპოლის აეროპორტი, ქერჩის საბორნე გადასასვლელი. და სხვა სტრატეგიული ობიექტები და დაბლოკა უკრაინის ჯარების მოქმედებები. რუსეთის ხელისუფლებამ თავდაპირველად უარი თქვა იმის აღიარებაზე, რომ ეს შეიარაღებული პირები რუსული არმიის წევრები იყვნენ. რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა მოგვიანებით აღიარა, რომ ეს რუსი სამხედროები იყვნენ.

2014 წლის 16 მარტს, ნახევარკუნძულის სტატუსის შესახებ “რეფერენდუმი”, რომელიც არ არის აღიარებული მსოფლიოს უმეტესი ქვეყნების მიერ, გაიმართა ყირიმისა და სევასტოპოლის ტერიტორიაზე, რის შედეგადაც რუსეთმა ყირიმი თავის შემადგენლობაში შეიყვანა. არც უკრაინამ, არც ევროკავშირმა და არც შეერთებულმა შტატებმა არ აღიარეს „რეფერენდუმის“ შედეგები. რუსეთის პრეზიდენტმა ვლადიმერ პუტინმა 18 მარტს გამოაცხადა ყირიმის რუსეთთან „ანექსიის“ შესახებ.

საერთაშორისო ორგანიზაციებმა ყირიმის ოკუპაცია და ანექსია უკანონოდ აღიარეს და დაგმეს რუსეთის ქმედებები. დასავლეთის ქვეყნებმა ეკონომიკური სანქციები დააწესეს. რუსეთი უარყოფს ნახევარკუნძულის ანექსიას და მას “ისტორიული სამართლიანობის აღდგენას” უწოდებს. უკრაინის უმაღლესმა რადამ ოფიციალურად გამოაცხადა რუსეთის მიერ ყირიმისა და სევასტოპოლის დროებითი ოკუპაციის დაწყების თარიღი 2014 წლის 20 თებერვალი.

Source link