უკრაინის ბერძნები წელს ისევ აღდგომას აღნიშნავენ საბერძნეთში, მარიუპოლში თავიანთ სახლებში დაბრუნებას ვერ ახერხებენ, მაგრამ არ ივიწყებენ შავი ზღვის რეგიონის ბერძნების ტრადიციებს.
მარიუპოლის ბერძნული კულტურის ცენტრის “მეოტიდას” პრეზიდენტი ნადია ცაპნი ამბობს:
„იმედი გვქონდა, რომ წელს აღდგომაზე ჩვენს სახლებში ვიქნებოდით მარიუპოლში, მაგრამ სამწუხაროდ ომი ჯერ არ დასრულებულა და კიდევ ერთი წელი დავრჩით საბერძნეთში“.
იგი უკვე თითქმის ერთი წელია თესალონიკში იმყოფება, სხვა უკრაინელ ლტოლვილებთან ერთად. ბერძნები უკრაინიდან აღდგომისთვის ემზადებიან როგორც სიხარულით, ასევე მწუხარებით, მაგრამ მრავალსაუკუნოვანი ტრადიციებით. ისინი ნოსტალგიით იხსენებენ წარსულის მშვიდობიან აღდგომას და წელსაც, ისევე როგორც წარსულში, ცდილობენ აღადგინონ თავიანთი წეს-ჩვეულებები ტრადიციულ პროდუქტებში, როგორიცაა “ფსაფირი” (Ψαθυρί) – ტრადიციული სააღდგომო პურის ფორმა. ჯვრის.
ფილოსოფიის დოქტორი მარგარიტა არანციონი, ისტორიკოსი, უკრაინის მეცნიერებათა ეროვნული აკადემიის აღმოსავლეთმცოდნეობის ინსტიტუტის მკვლევარი, განმარტავს:
„რეცეპტიც და ჩვეულებაც დავიწყებული იყო, მაგრამ ისინი მრავალი წლის წინ დავაბრუნეთ“.
ის თესალონიკში იმყოფება, როგორც ლტოლვილი და წარმოგიდგენთ მისი მარიოპოლისის ბერძნების კულტურას, როგორც შავი ზღვის ისტორიული ბერძნული დიასპორის უნიკალურ კულტურას, ლექციების სერიის მეშვეობით, რომელსაც ის რეგულარულად აწყობს.
საბერძნეთში უკრაინელი ბერძნების ასოციაციის ოფისში ქალბატონმა არანციონმა 6 აპრილს შესთავაზა ფსაფირის სააღდგომო ფუნთუშისა და არტუ/არტუს პურის დამზადების დემონსტრაცია:
„ეს არის სააღდგომო პური, რომელსაც ბერძნები დიდ ხუთშაბათს აცხობდნენ მარიუპოლის რეგიონის ბერძნულ სოფლებში. ფსაფირი არის სპეციალური პური, რომელიც დამზადებულია ტკბილი ცომისგან, ნაბდით, რომელიც მოგვაგონებს იესო ქრისტეს ეკლის გვირგვინს. კიდევ ერთი პური, რომელსაც ჩვენ არტუს ვუწოდებთ (სიტყვიდან „პური“), შიგ ცომში გამომცხვარი ხუთი წითელი კვერცხით, მიცვალებულთა ხსოვნის აღდგომის მეორე დღეს იჭრება. უკრაინელი ბერძნები აცხობენ არტას აღდგომის შემდეგ მიცვალებულთა ხსოვნისა და ადამიანების, მინდვრების და ცხოველების ნაყოფიერებისთვის“.
ომის დაწყებიდან სალონიკში იმყოფება კიევის ბერძნული ასოციაციის „ენოტიტას“ პრეზიდენტი ნინა პასკალიც. ის იხსენებს:
„დიდი ოთხშაბათს და დიდ ხუთშაბათს სააღდგომო ფუნთუშებს ვაცხობდით, შეღებილ კვერცხებს. ჩვენი ბებია მკაცრად მარხულობდა და აღდგომამდე ფუნთუშებსა და კვერცხებს არ გვიშვებდა.
მარგარიტა არანციონი აგრძელებს საუბარს ტრადიციებზე, რომლებიც გადახლართულია აზოვის ზღვის ბერძნების რელიგიურ რიტუალებთან, რომელთა ფესვები ძველ დროშია:
„მესამე პური კი თაგვის ფორმის პურია. ჩვენ ვაცხობთ აზოფიკს აღდგომიდან ოცდახუთი დღის შემდეგ პონტიკისტრიის დღესასწაულზე, რომელიც დაკავშირებულია სასოფლო-სამეურნეო ტრადიციასთან, რომელიც არსებობდა მარიუპოლის ბერძნების კულტურაში, რათა დავიცვათ მინდვრები თაგვებისა და სხვადასხვა მწერებისგან, რომლებიც აზიანებდნენ ახალგაზრდა ყლორტებს. ცერემონიაში მხოლოდ ქალები და მცირეწლოვანი ბავშვები მონაწილეობდნენ. შედიოდნენ მინდვრებში, ყრიდნენ „თაგვის“ პურის პატარა ნაჭრებს და ნამდვილ თაგვებს „აჭმევდნენ“, რომ მინდვრები არ გაეფუჭებინათ. თუ დიდი ხნის განმავლობაში წვიმა არ იყო, „თაგვებს“ აცხობდნენ და ღმერთს განსაკუთრებულად სთხოვდნენ წვიმის გამოგზავნას“.
მარგერიტა არანჩიონის მიერ წარმოდგენილი ვორქშოფები ბერძნულ სოფლებში ჩატარებული კვლევის შედეგია, რომელიც მან ჩაატარა 1992 წლიდან 1995 წლამდე. ასევე, ფოტოგრაფიული მასალის ნაწილი, რომელიც მან გამოიყენა ლექციაზე, იყო მარიუპოლის ისტორიისა და მხარეთმცოდნეობის მუზეუმიდან:
„მუზეუმი შარშან დაიწვა დაბომბვის დროს, საბედნიეროდ შევძელი ამ ფოტოების სკანირება, რომელიც ეხება აზოვის ბერძნების აღდგომას 1927 წელს!
მასტერკლასებზე შედარება გაკეთდა დღევანდელ საბერძნეთში აღდგომის ფუნთუშების ბერძნულ ტრადიციასთან. ქალბატონი არაზიონი ამბობს, ციტატები newsbeast.gr:
”მე დავამტკიცე, რომ, მიუხედავად იმისა, რომ ჩვენ ბევრი რამ გვაქვს საერთო, აზოვის ან მარიუპოლის ბერძნები, როგორც ჩვენ ვამბობთ, განსაკუთრებული ისტორიული ბერძნული დიასპორაა, ისეთი თვისებებით, რომლებიც გამოგვარჩევს პონტოსა და თრაკიის ბერძნებისგან.”
More Stories
დიდი ბრიტანეთი: მიგრანტების რუანდაში დეპორტაციის შესახებ საკამათო კანონპროექტი მიიღეს
პარიზში ავღანეთის დემონსტრაციის გამო ქაოსი
რატომ იპოვა სამუშაო გერმანიაში მხოლოდ რამდენიმე უკრაინელმა ლტოლვილმა (ვიდეო)