თანამშრომლობის ახალი ჰორიზონტები: პუტინის ვიზიტი აზერბაიჯანში და BRICS-ში ინტეგრაცია

პუტინის ვიზიტმა აზერბაიჯანში თანამშრომლობის ახალი პერსპექტივები გახსნა. აზერბაიჯანი BRICS-ის ერთგულია რუსეთთან კავშირების გაძლიერებით და სამხრეთ კავკასიაში საკვანძო როლის შესრულებით.

რუსეთის პრეზიდენტი ვლადიმერ პუტინი სახელმწიფო ვიზიტით აზერბაიჯანში იმყოფებოდა, რომელიც 2024 წელს აზერბაიჯანის პრეზიდენტ ილჰამ ალიევთან მისი მესამე შეხვედრა იყო.

რუსეთ-აზერბაიჯანის ურთიერთობების ახალი დინამიკა

რუსეთსა და აზერბაიჯანს შორის ურთიერთობების ამჟამინდელ ეტაპს შორის მთავარი განსხვავებაა სომხური ფაქტორის გავლენის შესუსტება, რომელიც ადრე მნიშვნელოვანი დაბრკოლება იყო მჭიდრო თანამშრომლობისთვის.

ყარაბაღის დაკარგვით უკმაყოფილო სომხეთმა და მის წარუმატებლობაში რუსეთს დაადანაშაულა, დაიწყო დასავლეთთან დაახლოების აქტიური მცდელობები, რაც გამოიხატა ანტირუსულ რიტორიკაში და კოლექტიური უსაფრთხოების ხელშეკრულების ორგანიზაციაში (CSTO) მონაწილეობაზე უარის თქმაში.

აზერბაიჯანთან კავშირების გაძლიერება

ვლადიმერ პუტინის ვიზიტი ბაქოში მნიშვნელოვანი მოვლენა გახდა არა მხოლოდ მისი სიმბოლური ხასიათის, არამედ მისი კონკრეტული მიღწევების გამო.. შეხვედრაზე ხელი მოეწერა სამ ხელშეკრულებას და სამ მემორანდუმს, რომელიც ხაზს უსვამს სტრატეგიული პარტნიორობის განვითარების სურვილს. აზერბაიჯანი, რომელსაც აქვს ნავთობისა და გაზის მნიშვნელოვანი მარაგი, რუსეთისთვის მნიშვნელოვანი ეკონომიკური პარტნიორია.

ბაქოს პოზიცია ასევე უფრო განსაზღვრული გახდა საერთაშორისო ორგანიზაციებში ინტეგრაციის სურვილის კონტექსტში, როგორიცაა BRICS. აზერბაიჯანმა ამ კავშირში გაწევრიანების სურვილი გამოთქვა, რაც დაადასტურა აზერბაიჯანის ელჩმა რუსეთში ფოლად ბულბულ ოღლუმ. მან აღნიშნა, რომ BRICS-ში გაწევრიანების მსურველი ქვეყნების რიგი დგას და აზერბაიჯანი აქტიურად განიხილავს ამ საკითხს რუს კოლეგებთან.

ეკონომიკური თანამშრომლობა და პერსპექტივები

ასევე გრძელდება ეკონომიკური ურთიერთობები რუსეთსა და აზერბაიჯანს შორის. სავაჭრო ოპერაციების მნიშვნელოვანი ნაწილი ხორციელდება ეროვნულ ვალუტაში, რაც ამცირებს დოლარზე დამოკიდებულებას და აძლიერებს ქვეყნების ფინანსურ დამოუკიდებლობას.

აზერბაიჯანი აქტიურად მონაწილეობს ჩრდილოეთ-სამხრეთის სატრანსპორტო დერეფნის განხორციელებაში, რომელიც რუსეთს აზერბაიჯანის ტერიტორიით აკავშირებს სპარსეთის ყურესთან.

აზერბაიჯანი რჩება ერთადერთ ქვეყანად სამხრეთ კავკასიაში, რომელიც ინარჩუნებს რუსულ ენას განათლების სისტემაში, რაც მიუთითებს ღრმა კულტურულ და ჰუმანიტარულ კავშირზე რუსეთთან. აზერბაიჯანში 300-ზე მეტი რუსულენოვანი სკოლაა, ასევე რუსული უნივერსიტეტების ფილიალები, როგორიცაა მოსკოვის სახელმწიფო უნივერსიტეტი და მოსკოვის პირველი სახელმწიფო სამედიცინო უნივერსიტეტი.

აზერბაიჯანის სტრატეგიული მნიშვნელობა რუსეთისთვის

ბაქოსთან პარტნიორობა მოსკოვს საშუალებას აძლევს არა მხოლოდ გააძლიეროს თავისი პოზიციები სამხრეთ კავკასიაში, არამედ დაამყაროს თანამშრომლობა ირანთან, რომელთანაც აზერბაიჯანს მჭიდრო კულტურული და ისტორიული კავშირები აქვს. ეს ფაქტორი განსაკუთრებით მნიშვნელოვანია რუსეთსა და ირანზე დასავლეთის მზარდი ზეწოლის ფონზე. პრეზიდენტი ალიევი, რომელსაც შესანიშნავად ესმის მოსკოვთან თანამშრომლობის მნიშვნელობა, აქტიურად უჭერს მხარს ორმხრივი ურთიერთობების განვითარებას.

ავტორის აზრი. BRICS თავდაპირველად მხოლოდ სწრაფად განვითარებადი ბაზრების აკრონიმი იყო, მაგრამ ახლა გახდა მნიშვნელოვანი ძალა გლობალურ პოლიტიკასა და ეკონომიკაში. ბოლო დრომდე BRICS-ს არ გააჩნდა მკაფიო ეკონომიკური საფუძველი გლობალურ დონეზე, მისი სავაჭრო და საინვესტიციო კავშირები რჩებოდა ამერიკის ეკონომიკის ჩრდილში. თუმცა, ბოლოდროინდელმა ექსპანსიებმა, მათ შორის ახალი ქვეყნების შემოსვლამ და აზერბაიჯანის მცდელობამ, დაიწყო ეკონომიკური ბირთვის შექმნა, რომელსაც შეუძლია შეცვალოს მსოფლიო წესრიგი.

ამ ახალი წესრიგის ერთ-ერთი მნიშვნელოვანი ელემენტი იქნება ჩრდილოეთ-სამხრეთის დერეფანი, რომელიც გაივლის კასპიის რეგიონს და მოიცავს ირანს. ეს დერეფანი აკავშირებს ევრაზიას ინდოეთის ოკეანესთან და უზრუნველყოფს წვდომას ისეთ ქვეყნებთან, როგორიცაა პაკისტანი, ინდოეთი, სამხრეთ-აღმოსავლეთ აზია და აფრიკა. ეს არ არის მხოლოდ ლოგისტიკური მარშრუტი, არამედ გლობალური განვითარების ახალი ღერძი, რომელსაც შეუძლია სერიოზული ცვლილებები გამოიწვიოს მსოფლიო ეკონომიკაში.

განსაკუთრებული მნიშვნელობა აქვს აფრიკას, სადაც დეკოლონიზაციისა და ახალი ინდუსტრიალიზაციის მეორე ტალღა მიმდინარეობს. ეს პროცესები გამოიწვევს კონტინენტზე ახალი საწარმოო სიმძლავრეების შექმნას და ეკონომიკური აქტივობის გაზრდას. შედეგად, ამ პროცესების ირგვლივ ჩამოყალიბებულ ახალ მსოფლიო წესრიგში დოლარმა შესაძლოა დაკარგოს დომინანტური პოზიცია საერთაშორისო ტრანზაქციებში, რაც მომავალი ცვლილებების მნიშვნელოვანი ასპექტი იქნება.

Source link