"ყველა ყველასათვის" – რა არის ცნობილი პატიმრების გაცვლის შესახებ

ცოტა ხნის წინ, უკრაინასა და რუსეთის ფედერაციას შორის პატიმრების გაცვლასთან დაკავშირებით მოლაპარაკებების მორიგი რაუნდი დაიწყო. მისი თავისებურება ისაა, რომ ამჯერად რუსეთმა წამოიწყო და ეს მას შემდეგ დაიწყო, რაც უკრაინის შეიარაღებული ძალები კურსკის რაიონში შევიდა.

შესაძლებელია თუ არა ყველაფრის გაცვლა ყველასთვის და როდის შეიძლება იყოს მოსალოდნელი? უმაღლესი რადას ადამიანის უფლებათა კომისრის დიმიტრი ლუბინეცის განცხადებით, 14 ათასი უკრაინელი რუსეთის ტყვეობაში იმყოფება. სრულმასშტაბიანი ომის დაწყებიდან 53 პატიმარი გაცვალეს – 3310 პატიმარი დაბრუნდა უკრაინაში. კურსკის რეგიონში განვითარებულ მოვლენებთან დაკავშირებით, ლუბინეცმა რადიო თავისუფლებასთან ინტერვიუში აღნიშნა:

„დეტალებს არ გავამჟღავნებ, მაგრამ დღეს საჯაროდ განვაცხადე და ვადასტურებ, რომ, ჩემი აზრით, უკრაინის შეიარაღებული ძალების ძალისხმევით შექმნილი ვითარება, მათ შორის კურსკის რეგიონში, აუმჯობესებს სიტუაციას დაბრუნებით. ჩვენი მოქალაქეები რუსეთის ფედერაციის ტერიტორიიდან, ასევე უკრაინის დროებით ოკუპირებული ტერიტორიიდან“.

რუსეთის ფედერაციის ტყვეობაში არიან არა მხოლოდ სამხედრო მოსამსახურეები, არამედ მშვიდობიანი მოქალაქეები, ქალები და ბავშვები. უკრაინა უპირველეს ყოვლისა მძიმე ავადმყოფების, მძიმედ დაჭრილებისა და ქალების დაბრუნებას ითხოვს. ამ შემთხვევაში უპირატესობა მიენიჭებათ მათ, ვინც ყველაზე დიდხანს იმყოფებოდა ტყვეობაში. უკრაინის თავდაცვის სამინისტროს მთავარი სადაზვერვო სამმართველოს ხელმძღვანელმა კირილ ბუდანოვმა ბრიფინგზე აღნიშნა:

„ჩვენ ასევე გავაკეთებთ ყველა ღონეს, რომ დავაბრუნოთ ტყვეები, კერძოდ, 2014 წლიდან. განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა აზოვსტალის დამცველებს ყველა და თითოეული მათგანი ყველაზე მნიშვნელოვანი ამოცანაა“.

დაზვერვის მთავარი სამმართველოს ხელმძღვანელმა დასძინა, რომ მას ძალიან სურს, საბოლოოდ შეძლოს რუსულ მხარესთან შეთანხმება გაცვლითი პროცესების წარმართვისა და მშვიდობიანი მოსახლეობის დაბრუნების პრინციპებზე. გასათვალისწინებელია, რომ ჟენევის კონვენციიდან გამომდინარე, არსებობს მოქალაქეების ორი პრიორიტეტული კატეგორია, რომლებიც პირველ რიგში უნდა დაბრუნდნენ: მძიმედ დაჭრილი სამხედრო ტყვეები და მძიმედ დაავადებული მოქალაქეები. შემდეგი კატეგორია ქალები არიან, სამხედრო მოსამსახურეების ჩათვლით. ზოგადად, სამართლიანობის პრინციპის თანახმად, ვინც ადრე დაიჭირეს, ადრე უნდა გაათავისუფლონ:

„ჩვენ გვაქვს სამხედრო ტყვეებისა და სამოქალაქო მძევლების სია, რომლებიც რუსებმა სრულმასშტაბიანი აგრესიის დაწყებამდეც კი დაატყვევეს, ანუ 2014 წლიდან. ჩვენ გვყავს მარიუპოლის დამცველები, რომლებიც, სამწუხაროდ, ორ წელზე მეტია რუსეთის ტყვეობაში არიან მათ შორის არიან ისეთებიც, რომლებიც დადასტურებული იქნა წითელი ჯვრის საერთაშორისო კომიტეტის მიერ, ეს ზოგადად სისულელეა საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის მიხედვით მოქმედებს“.

ლუბინეცმა არ უპასუხა ყველა დამაზუსტებელ კითხვას პატიმრების გაცვლასთან დაკავშირებით და განმარტა, რომ არასაჭირო საჯაროობამ შეიძლება ხელი შეუშალოს გაცვლის პროცესს. კერძოდ, მან არ თქვა, მიაწოდა თუ არა რუსულმა მხარემ იმ სიები, ვისი დაბრუნებაც მას შეეძლო უკრაინაში და ასევე არ დაასახელა შუამავალი ქვეყნები, რომლებიც ყველაზე მეტად ეხმარებიან გაცვლას. ამავდროულად, ის არ არის დარწმუნებული, რომ ახლა ყველაფერი ისე კარგად წავა, რომ “ყველა ყველასთვის” გაცვლაც კი იქნება შესაძლებელი:

„შემიძლია ვთქვა, რომ უკრაინული მხარე მუდმივად გამოდის დიდი გაცვლების ინიციატივით, მათ შორის, არაერთხელ გამოვდიოდით ინიციატივით, რომ განვახორციელოთ გაცვლა ყველასთვის შეიძლება მოხდეს „ყველას“ გაცვლა? არა, არ მჯერა. მჯერა, რომ უკრაინული მხარე ყველაფერს აკეთებს იმისთვის, რომ დიდი გაცვლა მოხდეს? დიახ. მე არა მხოლოდ ამის მჯერა, არამედ? საკოორდინაციო შტაბის დიდი გუნდი და მე პირადად ამას ვაკეთებთ ყოველდღიურ რეჟიმში“.

ტყვეთა ოჯახებთან კომუნიკაციის გასაუმჯობესებლად, ომბუდსმენის აპარატის ბაზაზე თითოეულ რეგიონულ ცენტრში გაიხსნება ომბუდსმენის წარმომადგენლობითი ოფისები. ახლა ისინი მხოლოდ კიევში და ოთხ რეგიონში მოქმედებენ. დაგეგმილია, რომ სათაო და რეგიონული ოფისები ყოველკვირეულად გამართავენ შეხვედრებს სამხედრო ტყვეების ნათესავებთან.

უმაღლესი მთავარსარდლის შტაბის სხდომის შემდეგ, ქვეყნის ძალოვანმა უწყებებმა პატიმრებზე მუშაობის სტრუქტურა დაამტკიცა. კერძოდ, საუბარია სამხედრო ტყვეების მოპყრობის საკოორდინაციო შტაბის – საკოორდინაციო ორგანოს პრეზიდიუმზე. მასში შედიან საკოორდინაციო შტაბის მუშაობაში ჩართული სტრუქტურების ხელმძღვანელები, ასევე საზოგადოებრივი საბჭო – საკონსულტაციო ორგანო, რომელიც აერთიანებს პატიმართა ინტერესების წარმომადგენლ საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს.

ამავდროულად, ZMINA ადამიანის უფლებათა ცენტრის ცნობით, ცნობილია, რომ რუსები ქმნიან ფიქტიურ „საზოგადოებრივ ორგანიზაციებს“ ინტერნეტში სამხედრო ტყვეების შესახებ ინფორმაციის შესაგროვებლად. ე.წ. „არასამთავრობო ორგანიზაციის“ წარმომადგენლები აცხადებენ, რომ მათ აქვთ წვდომა დაკავების ადგილებში, სადაც უკრაინელები იმყოფებიან. ფაქტობრივად, მათი მიზანია სამხედრო ტყვეების ნათესავებისგან მნიშვნელოვანი მონაცემების მოპოვება მათზე შემდგომი მანიპულირებისა და ზეწოლის მიზნით.

ახლა, როდესაც უკრაინის შეიარაღებული ძალები შევიდნენ რუსეთის ტერიტორიაზე, აქტუალური გახდა უკრაინის დამოკიდებულების საკითხი კურსკის რეგიონის ადგილობრივი მოსახლეობის მიმართ. ომბუდსმენი ამბობს:

„მე მესმის, რომ ჩვენს საზოგადოებას შეუძლია განსხვავებულად განმარტოს უკრაინის ძალისხმევა, შეასრულოს თავისი საერთაშორისო ვალდებულებები, მაგრამ ჩვენ განვსხვავდებით რუსებისგან იმით, რომ ჩვენ ვართ დემოკრატიული ერი და უკრაინის ხელისუფლების ასეთი ქმედებების ყველა კრიტიკოსისთვის მინდა შეგახსენოთ, რომ ყველა საერთაშორისო პარტნიორი აგრძელებს უკრაინის დახმარებას სწორედ იმიტომ, რომ ისინი ხედავენ განსხვავებას“.

მან აღნიშნა, რომ უკრაინა ნამდვილად არ შექმნის სპეციალურ ბანაკებს მშვიდობიანი მოსახლეობისთვის და დაარწმუნა:

„მხოლოდ რუსებს შეეძლოთ შექმნან ფილტრაციის ბანაკები, რეალურად საკონცენტრაციო ბანაკები, უკრაინის მოქალაქეებისთვის თანამედროვე სამყაროში მსგავს რამეს ნამდვილად არ გააკეთებენ.

შეგახსენებთ, რომ უკრაინა გეგმავს ჰუმანიტარული დერეფნების გახსნა ორივე მიმართულებით – როგორც რუსეთის ფედერაციის მიერ კონტროლირებად ტერიტორიაზე, ასევე უკრაინის ტერიტორიაზე. ეს უნდა იყოს იქ თითოეული მშვიდობიანი მოქალაქის პირადი არჩევანი.

რუსეთის ადამიანის უფლებათა კომისარმა ტატიანა მოსკალკოვამ თქვა, რომ უკრაინელი ომბუდსმენი დიმიტრი ლუბინეცმა მოინახულა რუსი პატიმრები კურსკის რეგიონიდან და გაუგზავნა ვიდეო:

„ჩვენ შევთანხმდით, რომ ერთდროულად მოვინახულებდით: მე უკრაინელებს და ის ჩვენს სამხედრო ტყვეებს.

დიმიტრი ლუბინეცს არ უხსენებია ეს საუბარი.

Source link