გაეროს ანგარიში უკრაინაში არსებული ვითარების შესახებ

გასულ ოთხშაბათს, გაეროს, გაეროს ადამიანის უფლებათა ოფისის მიერ გამოქვეყნდა ანგარიში უკრაინის ოკუპირებულ რეგიონებში საერთაშორისო სამართლის „ფართო დარღვევის“ შესახებ, სადაც „შიშის კლიმატი“ სუფევს.

ავტორები გამოქვეყნებული დოკუმენტი გაითვალისწინეთ, რომ ამ ტერიტორიების მოსახლეობაზე კონტროლის კონსოლიდაციის მიზნით, რუსეთის ხელისუფლება ყველგან არღვევს იქ საერთაშორისო კანონს, აწესებს რუსულ ენას, მოქალაქეობას, კანონებს, სასამართლო სისტემას და საგანმანათლებლო პროგრამებს. ანგარიშის დასკვნები ეფუძნება 2300-ზე მეტ ინტერვიუს მსხვერპლთა და მოწმეებთან, რომლებიც დეტალურად აღწერენ იქ არსებულ ვითარებას.

საოკუპაციო ძალაუფლების სტრუქტურების მოქმედებები

დოკუმენტში აღნიშნულია, რომ ამ რეგიონებში ითრგუნება უკრაინული კულტურისა და იდენტობის გამოვლინებები და იშლება უკრაინული მმართველობის სისტემა. გაეროს ადამიანის უფლებათა უმაღლესი კომისარი ვოლკერ თურქი, კვლევის შედეგებზე კომენტირებისას ამბობს:

„რუსეთის ფედერაციის ქმედებებმა დაარღვია თემების სოციალური ქსოვილი და დატოვა ინდივიდები იზოლირებულნი, რასაც ღრმა და გრძელვადიანი შედეგები აქვს მთლიან უკრაინულ საზოგადოებაზე“.

“საერთო დაუსჯელობა”

მიუხედავად იმისა, რომ რუსეთის ფედერაციამ უკრაინის ტერიტორიის ოკუპაცია დაიწყო ყირიმიდან 2014 წელს, ანგარიში ყურადღებას ამახვილებს უკრაინაში არსებულ ვითარებაზე, რომელიც რუსეთის ოკუპაციის ქვეშ მოექცა რუსეთის ფედერაციის მიერ 2022 წლის 24 თებერვალს სრულმასშტაბიანი შეიარაღებული თავდასხმის შემდეგ.

თავიდანვე, რუსულმა სამხედრო ძალებმა, რომლებიც მოქმედებენ ზოგადი დაუსჯელობით, როგორც ნათქვამია გაეროს ადამიანის უფლებათა ოფისის პრესრელიზში, ჩაიდინეს ფართო ძალადობა, მათ შორის მშვიდობიანი მოქალაქეების თვითნებური დაკავება, რასაც ხშირად თან ახლავს წამება და არასათანადო მოპყრობა. იყო იძულებითი გაუჩინარების შემთხვევებიც. თავდაპირველად, რუსული სამხედრო ძალები დევნიდნენ იმ პირებს, რომლებსაც ისინი უსაფრთხოების საფრთხედ თვლიდნენ, მაგრამ დროთა განმავლობაში ეს რეპრესიები გაფართოვდა ყველასთვის, ვინც თვლიდა, რომ ეწინააღმდეგებოდა ოკუპაციას.

მოხსენებაში აღნიშნულია, რომ რუსეთის ჯარებმა გამოიყენეს ძალა მშვიდობიანი პროტესტის ჩასახშობად, შეზღუდეს გამოხატვის თავისუფლება, დააწესეს მკაცრი კონტროლი მოსახლეობის გადაადგილებაზე და გაძარცვეს სახლები და ბიზნესი.

დენონსაციის კონტროლი და წახალისება

საოკუპაციო ხელისუფლებამ გათიშა სატელევიზიო და რადიო არხები, უკრაინული ინტერნეტი და მობილური ქსელები და გადამისამართდა მთელი ციფრული ტრაფიკი რუსული ქსელებით, რამაც შესაძლებელი გახადა ინტერნეტში არსებული ინფორმაციის კონტროლი. ეს ხელს უშლიდა მოსახლეობას თავისუფლად მიეღო ინფორმაცია დამოუკიდებელი საინფორმაციო წყაროებიდან, ნათესავებიდან თუ მეგობრებისგან. ადამიანებს მტკიცედ მოუწოდებდნენ, ეცნობებინათ ერთმანეთის შესახებ, რის გამოც მათ ეშინოდათ მათი მეგობრებისა და მეზობლებისაც კი.

გაეროს ანგარიშში აღნიშნულია, რომ რუსეთის ფედერაციის გარკვეული ქმედებები, რომლებიც მიზნად ისახავს უკრაინული იდენტობის მანიფესტაციების აღკვეთას, შეეხო, კერძოდ, ბავშვებს. რუსეთმა ბევრ სკოლაში შეცვალა უკრაინული სასწავლო გეგმა რუსულით და შემოიღო სახელმძღვანელოები ნარატივებით, რომლებიც შექმნილია უკრაინაზე შეიარაღებული თავდასხმის გასამართლებლად. ის ბავშვებს ყავს ახალგაზრდულ ჯგუფებში, რათა მათში „რუსული პატრიოტიზმი“ დანერგოს.

სერტიფიცირება

ანგარიშში განსაკუთრებული ყურადღება ეთმობა ოკუპირებულ ტერიტორიებზე რუსეთის მოქალაქეობის მიღებას. ხალხზე ზეწოლა ხდება და აიძულებენ რუსული პასპორტების აღებას. ვინც უარი თქვა, ხელისუფლების მხრიდან კრიტიკას და გადაადგილების თავისუფლების შეზღუდვას ექვემდებარებოდა. მათ თანდათან უარს აძლევდნენ საჯარო სექტორში დასაქმებას, ჯანდაცვასა და სოციალურ უზრუნველყოფას.

დეოკუპაციის შემდეგ

მოხსენებაში დეტალურადაა აღწერილი ვითარება უკრაინის არმიის მიერ 2022 წლის ბოლოს დაბრუნებულ რაიონებში, მათ შორის მიკოლაევსა და ხარკოვისა და ხერსონის რეგიონების ნაწილებში, რომლებზეც შემდგომში გაეროს ადამიანის უფლებათა ოფისს ჰქონდა წვდომა. დოკუმენტში ნათქვამია:

”უკრაინის შემოჭრამ, ოკუპაციამ და ამ ტერიტორიების შემდგომი აღებამ დატოვა დაზიანებული სახლები და ინფრასტრუქტურა, ნაღმებით და ომის ასაფეთქებელი ნარჩენებით დაბინძურებული მიწა, გაძარცვული რესურსები, დანგრეული ადგილობრივი ეკონომიკა და ტრავმირებული, უნდობელი საზოგადოება.”

“ორჯერ მსხვერპლი”

ანგარიშში აღნიშნულია, რომ უკრაინის მთავრობა გათავისუფლებულ ტერიტორიებზე მომსახურების განახლების პრობლემის წინაშე დგას. უკრაინის ხელისუფლებას მოუწია ოკუპაციის დროს საერთაშორისო ჰუმანიტარული და ადამიანის უფლებათა კანონის დარღვევის შედეგების წინააღმდეგ ბრძოლა, მათ შორის ომის დანაშაულების გამოძიების ფართო სპექტრით.

ზოგიერთი ადამიანი ორჯერ გახდა მსხვერპლი – ჯერ რუსული ოკუპაციის დროს, შემდეგ კი განთავისუფლების შემდეგ, როდესაც მათ თანამშრომლობისთვის დევნა დაიწყეს. მოხსენება გამოხატავს შეშფოთებას უკრაინის სისხლის სამართლის კოდექსის ბუნდოვანი ენით, რომლის შედეგადაც ადამიანები დევნიან საოკუპაციო ხელისუფლებასთან თანამშრომლობის ბრალდებით იმ ქმედებებისთვის, რომლებსაც ისინი კანონიერად ახორციელებდნენ საერთაშორისო ჰუმანიტარული სამართლის მიხედვით, როგორიცაა ძირითადი სერვისების მიწოდებაზე მუშაობა. ასევე, დევნა განხორციელდა იმ პირების მიმართ, რომლებიც იძულებით თანამშრომლობდნენ საოკუპაციო ხელისუფლებასთან. უმაღლესმა კომისარმა მოუწოდა უკრაინას გადახედოს მიდგომას:

“ასეთმა დევნამ ტრაგიკულად გამოიწვია ის, რომ ზოგიერთი ადამიანი ორჯერ იქნა სამიზნე – ჯერ რუსული ოკუპაციის დროს და შემდეგ ისევ, როდესაც მათ დევნიდნენ თანამშრომლობისთვის. პოტენციური დევნის ამ რისკმა გააჩინა შიში მათ შორის, ვინც ცხოვრობდა ან ჯერ კიდევ ცხოვრობს ოკუპაციის ქვეშ და ზრდის განხეთქილებას. ”

შეაჩერე ომი

მოხსენება კიდევ ერთხელ მოუწოდებს ომის შეჩერებას. უმაღლესმა კომისარმა მოუწოდა რუსეთს დაუყოვნებლივ შეწყვიტოს შეიარაღებული თავდასხმა უკრაინაზე და გაეროს გენერალური ასამბლეის რეზოლუციებისა და საერთაშორისო სამართლის შესაბამისად გაიყვანოს საერთაშორისოდ აღიარებულ საზღვრებზე. თურქმა თქვა:

„ოკუპაციის ქვეშ მყოფი პირების მიერ განხორციელებული დარღვევების მასშტაბისა და სიღრმის გათვალისწინებით, საჭიროა ანგარიშვალდებულების ყოვლისმომცველი მიდგომა. [за эти нарушения], მათ შორის, როგორც სისხლის სამართლისა და უფრო ფართო ზომების, რომლებიც ხელს უწყობენ ჭეშმარიტებასა და გამოსწორებას. საერთაშორისო საზოგადოებამ უნდა დაუჭიროს მხარი უკრაინას ყველა ამ ასპექტში“.

ფოტოზე: მეფურნეები ასუფთავებენ რუსეთის მიერ ადრე ოკუპირებულ ტერიტორიას ნიკოლაევსა და ხერსონს შორის.

Source link