ექსტრავაგანტურობის მოტყუება ან “პომადის ეფექტი”

ინფლაციამ აიძულა ამერიკელების უმეტესობა გამოიყენოს თავისი… შემოქმედებითი ფანტაზია გადარჩენისთვის.

The Harris Poll-ის მიერ ჩატარებული გამოკითხვის თანახმად, The Barron’s-ის ანგარიშის მიხედვით, 10-დან 8-მა შეცვალა თავისი ბიუჯეტი ახალ მონაცემებზე, რათა დაზოგოს ხარჯები. მეთოდები მეტ-ნაკლებად იგივეა, რაც ბერძნების „დნმ-ში დაწერილი“: ისინი ვაჭრობენ, სადაც შესაძლებელია, ფასის შესამცირებლად, ეძებენ იაფ მაღაზიებს, ანაცვლებენ ბრენდირებულ საქონელს ყალბებით (ყალბები), რომლებიც გაცილებით იაფია. და მართლაც, ესტენდენცია, სავარაუდოდ, გაგრძელდება მანამ, სანამ ინფლაცია აშშ-ს მომხმარებლებისთვის უცნობ დონეზე რჩება.

ამასთან, კვლევის დასკვნა, რომ გამოკითხულთა ნახევარზე მეტს ურჩევნია შეამციროს ხარჯები ყოველდღიურ საჭიროებებზე, რათა დროდადრო ფუფუნება შეძლოს. ამაზე გამოკითხულთა 54%-მა უპასუხა დაემორჩილა უზნეობის ცდუნებას რთულ 2023 წელს. ძირითადად ეს პასუხი მილენიალებიდან მოვიდა.

მილენილები არიან ადამიანების თაობა, რომლებიც დაიბადა დაახლოებით 1981-დან 1996 წლამდე. მათ ასევე უწოდებენ თაობას Y, ათასწლეულის თაობას, მომდევნო თაობას ან ქსელის თაობას. ისინი ახალგაზრდა ასაკში შევიდნენ ახალ ათასწლეულში, გამოირჩევიან ღრმა ჩართულობით ციფრულ ტექნოლოგიებში და განსხვავდებიან წინა თაობებისგან ღირებულებებით, კომუნიკაციებით, კულტურით და მუშაობის სტილით (ფულის შოვნა).

გამოკითხვები ახასიათებს ორმაგ ბიუჯეტირებას, სადაც, ერთი მხრივ, თქვენ ართმევთ თავს იმას, რაც გჭირდებათ, ხოლო მეორეს მხრივ, როგორც ჩანს, ფულს ხარჯავთ მცირე ან დიდ ფუფუნებაზე.

ეს ტენდენცია ცნობილია როგორც “პომადის ეფექტი”. ეს ტერმინი გამოიგონა ეკონომიკისა და სოციოლოგიის აკადემიკოსმა ჯულიეტ შორმა თავის წიგნში „გადაიხარჯა ამერიკელი“, რომელიც პირველად გამოქვეყნდა 1997 წელს, სადაც საუბარია სიმცირის პირობებში მყოფი ადამიანების აუცილებლობაზე, რომ მიეცეთ საშუალება განებივრონ რაიმე სასიამოვნო, რაც ფუფუნებად არის აღქმული.

ექსპერტმა კონკრეტულად მოიხსენია ქალები, რომლებიც აკეთებენ მცირე „ფუფუნების“ შესყიდვებს (წვრილმანი, მაგრამ სასიამოვნო!), როგორიცაა პომადა, რომელიც, ერთის მხრივ, არ ამძიმებს ოჯახის ბიუჯეტს და, მეორე მხრივ, ქმნის ცრუ განცდას, რომ მათ გააკეთეს რაღაც კარგი “ჩემთვის, ჩემო საყვარელო”.

ეს ფენომენი აისახება კვლევებში, რომლებიც აჩვენებს, რომ პომადის გაყიდვები იზრდება რეცესიის დროს, მაშინაც კი, როდესაც მომხმარებელთა ხარჯები მცირდება სხვა პროდუქტებზე. „ხალხს კვლავ უნდა ცხოვრება [после пандемии]“, ამბობს ვენდი დე ლა როზა, პენსილვანიის უნივერსიტეტის უორტონის სკოლის პროფესორი, რომელიც ფოკუსირებულია ქცევის მეცნიერებაზე და მომხმარებელთა ფინანსურ კეთილდღეობაზე გავლენას.

„საოცარი და ამაღელვებელია იმის დანახვა, თუ როგორ აწონასწორებენ ამერიკელები შეგნებულად თავიანთ ხარჯებს, აკეთებენ მიზანმიმართულ არჩევანს, რომ შეამცირონ არსებითი ნივთები და დატკბნენ ფუფუნებით, რაც მათ სიხარულს მოაქვს“, – აბი ლუნი კომპანიისგან, რომელმაც ჩაატარა კვლევა.

გარდა ამისა, პანდემიის შემდეგ გაიზარდა დანახარჯების მრავალი კატეგორია, რომლებიც ყოველდღიურ ცხოვრებაში „ფუფუნებად“ ითვლება, მათ შორის პირადი მოვლის საშუალებები, სილამაზის პროდუქტები, მოგზაურობა, გართობა. ამას ხელი შეუწყო ხელფასების ზრდამ, რომელიც ბოლო ორი წლის განმავლობაში აშშ-ში 10,7%-ით გაიზარდა.

ბოლო სამი წლის განმავლობაში კოსმეტიკის გაყიდვები ყოველწლიურად დაახლოებით 4%-ით გაიზარდა, ხოლო McKinsey-ის პროგნოზით, ისინი ყოველწლიურად 6%-ით გაიზრდებიან მომდევნო ხუთი წლის განმავლობაში.

„რადგან მომხმარებლები უფრო მეტ ყურადღებას აქცევენ მათ ფსიქიკურ კეთილდღეობას, ვიდრე ოდესმე, სილამაზის პროდუქტები იძლევა სარგებელს“, – თქვა Larisa Jensen-მა, Circana-ს აღმასრულებელმა დირექტორმა, ბოლო ღონისძიებაზე.

თუმცა, მოგზაურობა და გართობა, რომლებიც უფრო ძვირი “სიამოვნებაა”, იგივე ტენდენციას აჩვენებს. მაისში გამოქვეყნებული Deloitte-ის ანგარიშის მიხედვით, ამერიკელების ნახევარი გეგმავს ზაფხულის არდადეგების გატარებას წელს სასტუმროში ან სხვა გასაქირავებელ საკუთრებაში. ამას გარდა ბილეთების კომპანია Live Nation Entertainment მოელის 2023 წელს კონცერტებსა და ღონისძიებებზე დასწრება შარშანდელ მაჩვენებელს გადააჭარბებს.

შესაძლოა, შემთხვევითი არ არის, რომ გამოცდილების ძიება და სიამოვნებისკენ მიდრეკილება ხდება იმ დროს, როდესაც აშშ-ში ხელფასები გაიზარდა მუშახელის დეფიციტის და მომხმარებელთა მოთხოვნის ზრდის გამო.

თუმცა, ეს ხელფასებიც კი მაღალი ინფლაციის ზეწოლის ქვეშ იყო, რაც, როგორც ჩანს, ყოველთვის არ იმოქმედებდა მომხმარებლებზე. „ადამიანები უფრო მეტად აქცევენ ყურადღებას ხელფასის გაზრდას, ვიდრე ხარჯების გაზრდას“, განმარტავს პროფესორი დე ლა როზა.

ეს ასევე გავლენას ახდენს გადახდის დროზე. ვისაც უფრო ხშირად უხდიან, სჯერა, რომ აქვთ მაქსიმალური ფინანსური კომფორტი (აუცილებლად არ შეესაბამება სიმართლეს), იგი დასძენს, როგორც, მაგალითად, ამაზონის მუშები, რომლებიც ხელფასს იხდიან ყოველი ცვლის ბოლოს.

მეორე მხრივ, მხედველობიდან არ უნდა გამოგვრჩეს ტენდენციის გავლენა ინფლაციაზე. ფუფუნებისა და გართობის ხარჯების ზრდა მისასალმებელი სიახლეა მრავალი ინდუსტრიისთვის, რომლებიც მძიმედ დაზარალდნენ პანდემიით.

გამოკითხულთა თითქმის მესამედი აღიარებს, რომ ისინი “ცხოვრობენ თავიანთი შესაძლებლობების მიღმა”, მათ შორის მილენიალთა ნახევარი. და ეს იმ დროს, როდესაც დეპოზიტებზე საპროცენტო განაკვეთი განახევრდა და საკრედიტო ბარათებზე საპროცენტო განაკვეთმა ყველა დროის მაქსიმუმს მიაღწია. აპრილში სამომხმარებლო ხარჯები გაიზარდა 0.8%-ით მ/მ, რაც გადააჭარბა მოლოდინს. ”ხალხი აგრძელებს ხარჯვას, თითქოს რეცესია არ არის”, – ამბობს დე ლა როზა.

Source link