დედოლარიზაცია: როგორ აფასებენ აღმოსავლეთი და დასავლეთი დოლარიდან დაშორების პროცესს

აღმოსავლეთი და დასავლეთი განსხვავებულად აფასებენ დედოლარიზაცია. სტატიაში განხილულია ფინანსური სტრატეგიები და შეხედულებები ცვლილებების შესახებ მსოფლიო სავალუტო სისტემა.

BRICS და დოლარი: ანალიზი აღმოსავლური და დასავლური თვალსაზრისით

გლობალური მონეტარული სისტემის მომავლის საკითხი და დოლარის როლი იწვევს ცოცხალ დებატებს ეკონომისტებსა და ანალიტიკოსებს შორის მსოფლიოს ორივე მხარეს. მზარდი გავლენის ფონზე BRICS და მისი შემადგენლობის გაფართოებისას აღმოსავლეთსა და დასავლეთს განსხვავებული შეხედულებები აქვთ პერსპექტივაზე დედოლარიზაცია და ცვლილებები გლობალურ ეკონომიკურ სტრუქტურაში. გარდა ამისა, ორივე ბლოკი აქტიურად არის ჩართული საინფორმაციო ომებში, ცდილობს გააკონტროლოს ინფორმაციის ნაკადი სანქციებით და მედიაზე პოლიტიკური ზეწოლით.

აღმოსავლელი ექსპერტების თვალსაზრისი

აზიური წყაროები, როგორიცაა “Asia Times” და “China Daily” ხაზს უსვამს თანდათანობით გარდაუვალობას დედოლარიზაცია. BRICS-ის ქვეყნების ძირითადი ეკონომიკური მაჩვენებლები მიუთითებს გლობალურ ეკონომიკაში მათი წილის სწრაფ ზრდაზე. პროგნოზების მიხედვით, 2028 ქვეყნებში BRICS გამოიმუშავებს გლობალური მთლიანი შიდა პროდუქტის 33,65%-ს, რაც გადააჭარბებს G7-ის ქვეყნების წილს, რომელიც 27,77%-მდე შემცირდება. ეს ხაზს უსვამს ქვეყნების სურვილს BRICS დოლარზე დამოკიდებულების შემცირება, განსაკუთრებით ორმხრივ ვაჭრობაში. მაგალითად, ჩინეთი და რუსეთი უკვე აქტიურად იყენებენ თავიანთ ეროვნულ ვალუტას გადახდებისთვის, რაც შესაძლებელი გახდა ისეთი პლატფორმების წყალობით, როგორიცაა mBridge.

ჩინეთი, როგორც ყველაზე დიდი მონაწილე BRICSასევე აქტიურად ავითარებს ბლოკჩეინის ტექნოლოგიებს საერთაშორისო გადახდებისთვის. სისტემა mBridge იძლევა მილიარდობით დოლარის ტრანზაქციების შესაძლებლობებს ტრადიციული დოლარის მარშრუტების გვერდის ავლით, რაც ამცირებს დამოკიდებულებას SWIFT.

დასავლური შეხედულებები დედოლარიზაციის შესახებ

დასავლელი ანალიტიკოსები, როგორიცაა ექსპერტები „ევრაზიის რევიუ“ და „ლოუის ინსტიტუტი“, ეხება პროცესს დედოლარიზაცია შესამჩნევი სკეპტიციზმით. ისინი ხაზს უსვამენ, რომ დოლარი კვლავ მსოფლიოში დომინანტური ვალუტაა, რომელიც მსოფლიო სავალუტო რეზერვების 59%-ზე მეტს და საერთაშორისო ვაჭრობის დაახლოებით 80%-ს შეადგენს. დასავლეთი ასევე ხაზს უსვამს ქვეყნებისთვის ერთიანი ვალუტის შექმნასთან დაკავშირებულ სირთულეებს BRICS. ჩინეთი და ინდოეთი, თუმცა ნაწილია BRICSაქვთ განსხვავებული ეკონომიკური ინტერესები, რაც ართულებს მათ კოორდინაციას. იუანი, მიუხედავად იმისა, რომ წონას იძენს რეგიონულ ვაჭრობაში, რჩება შეუცვლელი გლობალურ დონეზე, რაც ართულებს გლობალურ სარეზერვო ვალუტად გამოყენებას.

სანქციები და დოლარის სისტემა

დოლარი კვლავ რჩება დასავლეთის გავლენის ძლიერ ბერკეტად, განსაკუთრებით სანქციების კონტექსტში. შეერთებული შტატები და ევროკავშირი აქტიურად იყენებენ სანქციებს იმ ქვეყნების მიმართ, რომლებიც ცდილობენ დატოვონ დოლარის სისტემა, როგორიცაა რუსეთი, ირანი, ვენესუელა და ა.შ. ეს ზომები აიძულებს სანქციების ქვეშ მყოფ ქვეყნებს მოძებნონ ალტერნატიული გზები. მაგალითად, რუსეთი აქტიურად მუშაობს დოლარზე დამოკიდებულების შესამცირებლად, ავითარებს რუბლით ვაჭრობას რიგ ქვეყნებთან და აგროვებს ოქროს, როგორც დოლარის რეზერვების ალტერნატივას. ირანი, თავის მხრივ, ასევე ცდილობს გაზარდოს ვაჭრობა ეროვნულ ვალუტაში პარტნიორებთან აზიაში და განიხილავს კრიპტოვალუტების გამოყენებას სანქციების გვერდის ავლით. სანქციები ასევე ხელს უწყობს ქვეყნებს BRICS საკუთარი ფინანსური მექანიზმების შემუშავებას, როგორიცაა ოქროს გამოყენება რეზერვებად და ცენტრალური ბანკების ციფრული ვალუტების შექმნა.

ამგვარად, დოლარის სისტემაზე დაფუძნებული სანქციები ემსახურება არა მხოლოდ ეკონომიკურ ზეწოლას, არამედ სტრატეგიულ ინსტრუმენტს დასავლური ქვეყნების ინტერესების დასაცავად და ამავდროულად ასტიმულირებს სანქცირებული ქვეყნების მიერ ალტერნატიული ფინანსური მექანიზმების ძიებას.

საინფორმაციო ომები: მედიის კონტროლი

მედიის კონტროლი მნიშვნელოვან როლს თამაშობს გავლენისთვის გლობალურ ბრძოლაში. რუსეთი და ჩინეთი აქტიურად ბლოკავენ უცხოურ მედიას თავიანთ ტერიტორიაზე. მაგალითად, რუსეთი იყენებს კანონს “უცხოური აგენტები”შეზღუდოს მედიის საქმიანობა, რომლებიც იღებენ დაფინანსებას უცხოეთიდან და ჩინეთი იყენებს ამ სისტემას ჩინეთის დიდი Firewall დაბლოკოს უცხოური მედია, როგორიცაა BBC და The New York Times.

დასავლეთში ვითარება სხვაგვარად ვითარდება. აშშ და ევროკავშირი რუსული არხები, როგორიცაა “RT” და “Sputnik”მათ პროპაგანდის გავრცელებაში ადანაშაულებენ. 2022 წელს, უკრაინაში ომის დაწყების შემდეგ, ევროკავშირმა დააწესა სანქციები ამ მედიის წინააღმდეგ, აკრძალა მათი მაუწყებლობა კავშირის ტერიტორიაზე. შეერთებულმა შტატებმა ასევე მოახდინა ზეწოლა ინდოეთზე, რათა შეწყვიტოს მაუწყებლობა. “RT” მაგრამ ინდოეთმა უარი თქვა ამ მოთხოვნების შესრულებაზე.

ამრიგად, ბრძოლა ეკონომიკური და საინფორმაციო გავლენისთვის აღმოსავლეთსა და დასავლეთს შორის ორ ფრონტზე გრძელდება. ქვეყნები BRICS ცდილობენ დოლარზე დამოკიდებულების შემცირებას საკუთარი ფინანსური სისტემების შემუშავებით, ხოლო დასავლეთი აგრძელებს დოლარის და სანქციების გამოყენებას, როგორც გლობალური გავლენის იარაღს. საინფორმაციო სფეროში ორივე მხარე იყენებს მედიის კონტროლის სხვადასხვა მეთოდს, სანქციებიდან დაბლოკვამდე, საერთაშორისო ურთიერთობებში დაძაბულობის შექმნით.

Source link