„სიხარბეს ინფლაცია“ (გრედფლაცია*) საბერძნეთში ბოლო 4 წლის განმავლობაში რამდენჯერმე (5,5-ჯერ) გაიზარდა ევროზონასთან შედარებით, როგორც ირკვევა პარლამენტის ბიუჯეტის ოფისის კვარტალური ანგარიშიდან, რომელიც დღეს გამოქვეყნდა მისმა ხელმძღვანელმა იოანის ცოუკალასმა.
ზემოაღნიშნული მაჩვენებლები მიუთითებს იმაზე, რომ საბერძნეთის ბაზარზე კონკურენცია არ მუშაობს, რის შედეგადაც მომხმარებლები აკისრებენ არაპროპორციულ ტვირთს სხვა ევროპულ ქვეყნებთან შედარებით ბიზნესის მოგების გამო.
კერძოდ, ბიურომ გააანალიზა მთლიანი შიდა პროდუქტის ინფლაცია მის ძირითად კომპონენტებში, რათა გამოეტანა დასკვნები მის დინამიკაში შრომის ხარჯებისა და ბიზნესის მოგების წვლილზე, განსაკუთრებით უკრაინის პანდემიისა და ომის დროს, რამაც გაზარდა ინფლაციური ზეწოლა. ანალიზი აჩვენებს, რომ მოგებამ 2024 წლისთვის მთლიანი დეფლაციური მთლიანი შიდა პროდუქტის ზრდაში შრომის ხარჯებთან შედარებით ორჯერ მეტი წვლილი შეიტანა. საბიუჯეტო ოფისის ანგარიშის სრული ტექსტი შეგიძლიათ წაიკითხოთ აქ.
ანალიზი
ქვემოთ მოცემული გრაფიკების ანალიზის მიხედვით, აშკარაა, რომ საბერძნეთისთვის, საანგარიშო პერიოდში (2019 წლის მეორე კვარტალი – 2024 წლის კვარტალი) ინფლაციის (მშპ) მთლიანი მატებიდან 16%-ით, ინფლაციაში ძირითადი წვლილი მოგებამ შეიტანა. (პროდუქტის ერთეულზე) 9%-იანი წილით, ხოლო შრომის ერთეული ხარჯები (ასახავს ხელფასს და დამსაქმებლის შენატანებს) იმავე პერიოდში 4.1%-ით. ევროზონაში იმავე პერიოდში, ბიუჯეტის ოფისი აღნიშნავს, რომ ერთეული შრომის ხარჯები, განსხვავებით ერთეული მოგებისა, მნიშვნელოვანი წვლილი შეაქვს ინფლაციაში – დაახლოებით 10%. ამავდროულად, ევროზონაში მოგების წვლილი დაახლოებით 1,7% იყო.
თუმცა, ბიუროს ანალიზის მიხედვით, შემოსავლების ზრდა მნიშვნელოვნად შენელდა 2023 წლის პირველი კვარტალიდან 2024 წლის პირველ კვარტალამდე, ამ დროის განმავლობაში შრომის ხარჯების წილი მთლიან შიდა პროდუქტში ინფლაციაში დაახლოებით ორჯერ აღემატებოდა მოგების წილს. ეს ანალიზი იძლევა დამაჯერებელ მტკიცებულებას, რომ ფირმებმა – შემცირებული კონკურენციის ან გაზრდილი მოთხოვნის გამო, რომელიც გამოწვეულია შინამეურნეობების შემნახველი მარაგების და ტურიზმის გაზრდით – შეძლეს იმპორტის მზარდი ხარჯების ფასებზე გადატანა და მათი მოგების მნიშვნელოვნად გაზრდა, განსაკუთრებით ძლიერი ინფლაციური წნეხის პერიოდში.
შემობრუნება
მოგების ძლიერი წვლილი ინფლაციაში საბერძნეთში, როგორც ჩანს, შეიცვალა გასული წლის განმავლობაში, ხოლო ხელფასის დანახარჯების წვლილი გაიზარდა. საანგარიშო პერიოდის მთლიანი შიდა პროდუქტის დეფლატორის 2,8%-იანი ცვლილებიდან, 2023 წლის 1-ლი კვარტალიდან 2024 წლის 1-ლი კვარტალამდე, შრომის ხარჯების წილი განმარტავს დაახლოებით 1,65%-ს, ხოლო მოგების წილი არ აღემატება 0,8%-ს. ეს ილუსტრაცია მტკიცედ მიუთითებს იმაზე, რომ ფირმებმა შეძლეს გაზრდილი იმპორტის ხარჯების ფასებზე გადატანა და მათი მოგების გაზრდა. ECB-ისა და IMF-ის კვლევის მიხედვით, ეს ფენომენი დაფიქსირდა მთელ ევროზონაში ინფლაციის შოკის პირველ ეტაპზე, მაგრამ მნიშვნელოვანი განსხვავებებით წევრ ქვეყნებს შორის.
ფასების ზრდა და ინფლაცია
ბიუროს განახლებული შეფასებით, ეკონომიკა 2024 წელს 2,5%-იანი ზრდის წლიურ ტემპს აყენებს. შეფასება შეესაბამება სხვა განახლებულ პროგნოზებს, რომლებიც ახლახან გამოქვეყნდა ევროკომისიის, საერთაშორისო სავალუტო ფონდისა და საბერძნეთის ბანკის მიერ. მათი თქმით, საბერძნეთის ეკონომიკის წლიური ზრდის ტემპი 2024 წლისთვის 2,0-დან 2,5%-მდე მერყეობს. ინფლაციასთან დაკავშირებით დეპარტამენტი ინარჩუნებს პროგნოზს მთელი წლის განმავლობაში 2.8%-ზე.
გარდა ამისა, 2024 წლისთვის საბერძნეთის ეკონომიკის პერსპექტივა დადებითია და ბიურო ელის, რომ საბერძნეთის ეკონომიკა უფრო სწრაფად გაიზრდება, ვიდრე ევროზონის ეკონომიკა. შენელებული ინფლაცია, ევროპის ცენტრალური ბანკის (ECB) მონეტარული პოლიტიკის ეტაპობრივი გაუქმება, საბანკო სექტორიდან SFS-ის წარმატებული გამოსვლა და საკრედიტო გაფართოებისკენ სწრაფვა, ინვესტიციების ბაზის გაძლიერება და ტურიზმის ძალიან ძლიერი ზრდა მოსალოდნელია, რომ ხელს შეუწყობს ზრდას. ეკონომიკურ საქმიანობაში.
გაურკვევლობები
თუმცა, არასტაბილური გარე გარემო და, კერძოდ, ბოლოდროინდელი პოლიტიკური მოვლენები საფრანგეთში ზრდის გაურკვევლობას საბერძნეთის ეკონომიკისთვის. ამავდროულად, გრძელვადიანი პრობლემები რჩება. საბერძნეთის ეკონომიკას აქვს დიდი საინვესტიციო ხარვეზის შევსება, ისევე როგორც კლიმატის ცვლილების მომავალი გარემოსდაცვითი და წარმოების ზემოქმედება. ეს მოითხოვს რეფორმებს და აღდგენისა და მდგრადობის მექანიზმის რესურსების ეფექტურ გამოყენებას ინვესტიციების დასაჩქარებლად, ზრდის სტიმულირებას როგორც მოკლევადიან, ისე, რაც მთავარია, გრძელვადიან პერსპექტივაში. ფისკალურ მხარეს, მიუხედავად იმისა, რომ მაღალი ინფლაციის დადებითი გავლენა მთავრობის შემოსავლებზე მოსალოდნელია შემცირდეს, დეპარტამენტი თვლის, რომ 2024 წლის პირველადი ბალანსის მიზანი მშპ-ს 2.1%-ის მიღწევაა, იმ პირობით, რომ თავიდან იქნას აცილებული ერთჯერადი ფისკალური ინტერვენციები და დასახული ბიუჯეტის მიზნები. მკაცრად არის დაცული.
რატომ არ მუშაობს დღგ-ს შემცირება, როდესაც ფასები ეცემა
ბოლო დროს საჯარო დებატებში ასევე შემოვიდა არაპირდაპირი გადასახადების შემცირების პერსპექტივა, როგორიცაა დღგ, განსაკუთრებით სამომხმარებლო საქონელზე, როგორიცაა საკვები. ბიურომ განიხილა საერთაშორისო ლიტერატურა, რომელიც შეისწავლის დღგ-ის გავლენას საბოლოო სამომხმარებლო ფასებზე. 27 წევრ ქვეყანაში პროდუქციის დიდი რაოდენობის საფუძვლიანი ანალიზის შემდეგ ევროპა სამი საინტერესო დასკვნა გაკეთდა დღგ-ის ცვლილების (რყევების) ზეგავლენის შესახებ საბოლოო სამომხმარებლო ფასებზე. ჯერ ერთი, დღგ-ს შემცირების მხოლოდ მცირე ნაწილი, დაახლოებით 6%, გადადის საბოლოო ფასებში და მხოლოდ მოკლევადიან პერიოდში. ამის საპირისპიროდ, დღგ-ს ზრდა გავლენას ახდენს საბოლოო ფასებზე დაახლოებით 34%-ით. უფრო მეტიც, დღგ-ის განაკვეთების ხელახალი შემოღება იწვევს ფასების არაპროპორციულ ზრდას, რაც მომხმარებლისთვის საზიანოა.
მეორეც, დღგ-ს შემცირებიდან 10 თვის შემდეგ სამომხმარებლო ფასები უბრუნდება იმ დონეს, რაზეც იყო შემცირებამდე. მესამე, დღგ-ს შემცირება, როგორც ჩანს, ზრდის ბიზნესის მოგების მარჟას მომხმარებლების ხარჯზე.
ესპანეთში დაფუძნებული კვლევის ადრეული შედეგები აჩვენებს, რომ დღგ-ის შემცირების თითქმის გამოტოვება პირველ თვეებში მნიშვნელოვნად მცირდება კვარტალის განმავლობაში. ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით, ისევე როგორც საბერძნეთის ბაზარზე არსებული კონკურენტული პირობების გათვალისწინებით ესპანურ ბაზარზე, საბჭო მიიჩნევს, რომ ნებისმიერი გავლენა საბოლოო სამომხმარებლო ფასებზე საბერძნეთში დღგ-ს შემცირებით, ასეთის არსებობის შემთხვევაში, იქნება ნაკლები ან ბევრად ნაკლები და მეტი. მოკლევადიანი ვიდრე ესპანეთში. ფისკალური ხარჯების გათვალისწინებით, სააგენტო მიიჩნევს, რომ ნებისმიერი შემოთავაზებული დღგ-ს შემცირება არ არის შესაბამისი ინსტრუმენტი ფასების წებოვნების სტრუქტურული პრობლემის მოსაგვარებლად.
ამის ნაცვლად, როგორც აღინიშნა მის წინა კვარტალურ ანგარიშში, სააგენტო თვლის, რომ უნდა მიიღოს ზომები კონკურენციის გასაზრდელად ახალი ბიზნესისთვის ბიუროკრატიული და სხვა ბარიერების მოხსნის გზით, და ციფრული ხელსაწყოების საშუალებით მომხმარებლების გაძლიერება და განათლება, რათა შეადარონ ფასები და პროდუქტის მახასიათებლები, რათა მათ ჰქონდეთ საკმარისი ინფორმაცია შესყიდვების დროს რაციონალური გადაწყვეტილებების მისაღებად.
*გრიდფლაცია – სიხარბის გაბერვა, სიხარბე (სიტყვებიდან სიხარბე – სიხარბე და ინფლაცია – ინფლაცია). ძალიან კარგი განმარტება იმისა, რაც ხდება. თუ გაზის ფასი და ხელფასი გაორმაგდა, მაშინ მეწარმეები 3-ჯერ ზრდიან ფასებს პროდუქციაზე. ვინაიდან მეწარმეები არიან ისინი, ვინც ყველგან ეძებენ შესაძლებლობებს, ისინი, „ყველგან ინფლაციის“ სოუსით, ზრდიან ფასებს და ამცირებენ ხარჯებს ვადაზე ადრე (ავტომატიზაციისა და თანამდებობიდან გათავისუფლების გამო) + იღებენ ჭარბ მოგებას. და ეს კიდევ უფრო ხსნის ინფლაციის მარყუჟს. ცხადია, ფასებს ყველგან ვერ გაზრდი, მაგრამ მხოლოდ იქ, სადაც ბაზარი და პირობები იძლევა ამის საშუალებას (სუსტი კონკურენცია, მონოპოლია და ა.შ.)
More Stories
უძრავი ქონება: ყველაზე იაფი ქალაქი საბერძნეთში
ფინანსთა სამინისტრო სწავლობს გადასახადის გადამხდელთა 2%-დან 4%-მდე წახალისების შესაძლებლობას.
ტრამვაი: მე-7 ხაზის მონაკვეთი გაიხსნება 1 ივლისიდან