უცხოური გავლენის შესახებ ახალ კანონს არაერთგვაროვანი რეაქცია მოჰყვა როგორც საქართველოში, ისე დასავლეთში, ქვეყანაში პროტესტი და გარედან ურთიერთობების გადახედვა. ევროპა და აშშ.
როგორ ფიქრობენ ქვეყნის მცხოვრებლები კანონის მიმართ? კორესპონდენტი ევრონიუსი, რომელიც რესპუბლიკას ეწვია. მან ყურადღებით და მიუკერძოებლად მოუსმინა ორივე მხარეს, ოპონენტებსა და მომხრეებს იმ დოკუმენტისა, რომელიც საზოგადოებას ყოფდა.
საქართველოს პარლამენტის მიერ 14 მაისს მიღებულმა კანონმა უცხოური გავლენის გამჭვირვალობის შესახებ მასშტაბური საპროტესტო ტალღა გამოიწვია, რამაც ქვეყნის კრიტიკა საერთაშორისო ასპარეზზე გამოიწვია. კანონის ოპონენტები ამტკიცებენ, რომ ის მოსკოვის მიერ იყო შთაგონებული და შეიძლება საფრთხე შეუქმნას რესპუბლიკის ევროპულ ბედს. მკვლევარი მამუკა კოტეტიშვილი, რომელმაც პარლამენტთან ოჯახთან ერთად საპროტესტო აქცია მოაწყო, დარწმუნებულია:
„ეს არის კანონი დემოკრატიის, ადამიანის უფლებების წინააღმდეგ, ის შეეხება არა მხოლოდ სამთავრობო ორგანოებს, არამედ საქართველოს საქმიანობის ყველა სფეროს, დაწყებული ჯანდაცვით დამთავრებული სოფლის მეურნეობით.
კანონპროექტი მოითხოვს ნებისმიერ სუბიექტს, რომელიც იღებს თავისი სახსრების 20%-ზე მეტს საზღვარგარეთიდან, დარეგისტრირდეს როგორც „უცხო ძალის ინტერესების მხარდამჭერი ორგანიზაცია“ და ამგვარად მოექცეს მთავრობის კონტროლს. ახალი მოთხოვნა, ექსპერტების აზრით, შესაძლოა შეეხოს სულ მცირე 25 ათას არასამთავრობო ორგანიზაციას სხვადასხვა სექტორიდან. კანონის ოპონენტები ამბობენ, რომ ის აკოპირებს 2012 წელს რუსეთში მიღებულ „ორიგინალს“, რამაც შესაძლებელი გახადა ჩაეხშო ნებისმიერი ხმა, რომელიც კრემლს არ მოსწონს.
საქართველოში დამოუკიდებელი მედია და უფლებადამცველები მიიჩნევენ, რომ ისინი განსაკუთრებული რისკის ქვეშ არიან. ონლაინ გამოცემა „პუბლიკას“ თანადამფუძნებელი და მთავარი რედაქტორი ლიკა ზაკაშვილი ამბობს:
„ის, რომ ჩვენ გვასახელებენ, როგორც უცხოური ინტერესების მდევნელებს, მხოლოდ ნეგატიურ კონოტაციას იძენს დღევანდელ კონტექსტში. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ ვართ უცხოელი აგენტები. ასეთ ჩარჩოებში მოქმედება მთლიანად გაანადგურებს ნდობას მედიის მიმართ.
ამის შესახებ გამოცემის მთავარი რედაქტორი განმარტავს კანონის თანახმად, იუსტიციის სამინისტროს უფლება აქვს წვდომა ჰქონდეს უცხოური აგენტი ორგანიზაციების პირადი ინფორმაციის დამუშავებაზე:
“ეს განსაკუთრებით საშიშია მედიისთვის, რადგან ჩვენ ვინახავთ პერსონალურ ინფორმაციას ჩვენი წყაროების შესახებ. ეს არის რისკი ყველასთვის!”
„კანონი თავისუფალს გააჩუმებს“, – ამბობენ ჟურნალისტები. ლიკამ და მისმა კოლეგებმა მუქარა უკვე მიიღეს. ასე ფიქრობს „სამართლიანი არჩევნების“ საქართველოს ფილიალის დირექტორი ნინო დოლიძე, ცნობილი სადამკვირვებლო ორგანიზაციის ხელმძღვანელი:
„მთავრობამ გადაწყვიტა დაიხუროს ყველა, ვინც პრობლემებზე საუბრობს, რადგან ისინი ამას თავიანთი ძალაუფლების საფრთხედ აღიქვამენ. ჩვენი მიზანია, ხელი შევუწყოთ ჩვენს ქვეყანაში თავისუფალი და სამართლიანი არჩევნების ჩატარებას, სხვა ქვეყნის ინტერესებთან არ გვაქვს საქმე. ჩვენ არასოდეს დავრეგისტრირდებით ასეთ რეესტრში და ეს გამოიწვევს ჯარიმებს, სანქციებს, საბოლოო ჯამში, დახურვას მოჰყვება არჩევნების თავისუფლების, კორუფციის, ადამიანის უფლებების დაცვის საკითხებში. ეს ხელისუფლებას მოერგება, რადგან ყველა თავისუფალ ხმას გააჩუმებს“.
ამასობაში ხელისუფლებაში მყოფი პარტია და მთავრობა უარყოფენ ქართულ და რუსულ კანონებს შორის მსგავსებას, ამტკიცებს, რომ ევროპელი ოფიციალური პირების შიში, რომლებიც მოითხოვდნენ დოკუმენტის გაუქმებას, უსაფუძვლოა. პარტია „ქართული ოცნების“ ევროპასთან ინტეგრაციის კომიტეტის თავმჯდომარე მაკა ბოჭორიშვილი განმარტავს:
ჩნდება კითხვები ამ ორგანიზაციების დაფინანსების გამჭვირვალობასთან დაკავშირებით. დღეს ჩვენ ვსაუბრობთ მათ უფრო ფართო მონაწილეობაზე პოლიტიკურ გადაწყვეტილებების მიღების პროცესში მოსაზრებებს, რომლებსაც ისინი აცხადებენ.”
ის გვარწმუნებს, რომ ეს მხოლოდ რეგისტრაციას ეხება:
„რეგისტრაციის მოთხოვნით კანონი არ შეიძლება გამოყენებულ იქნას არასამთავრობო ორგანიზაციების საქმიანობის შესაჩერებლად .”
მაგრამ საქართველოს პრეზიდენტს სალომე ზურაბიშვილს ეჭვი არ ეპარება: კანონი რუსეთის მიერ იყო შთაგონებული. მან გამოიყენა ვეტოს უფლება და მოითხოვა დოკუმენტის გაუქმება. პრეზიდენტი განმარტავს, რომ კანონი იძლევა ეჭვის შეტანის საფუძველს საქართველოს გრძელვადიანი პარტნიორებისა და მეგობრების განზრახვებში ევროპიდან და შეერთებული შტატებიდან და უქმნის “რეალურ დაბრკოლებას” რესპუბლიკის ევროინტეგრაციაში.. ის განმარტავს ინტერვიუში: „მე უკვე გამოვიყენე სიტყვა „საბოტაჟი“ და შემიძლია ისევ გამოვიყენო“.
ზურაბიშვილს ეჭვი არ ეპარება, რომ ვეტო დაიძლევა. მისი აზრით, არსებულ ვითარებაში პლიუსი იყო სამოქალაქო საზოგადოების აქტიურობა:
„კანონი მიიღება, ვეტო გადაილახება, შესაძლოა, მცირე და უინტერესო ცვლილებები შეიტანოს ტექსტში. და საზოგადოების ეს ენერგია უნდა იქნას გამოყენებული. ახლა მთავარია, წინსვლა იყოს არჩევნებისკენ. ჩვენ ჩავატარებთ რეფერენდუმს ევროპის შესახებ. ევროკავშირმა უნდა გააცნობიეროს, რომ სანქციები არ იქნება დაწესებული საქართველოს წინააღმდეგ მანამ, სანამ კენჭისყრის დღეს არ გაჟღერდება ამომრჩევლის აზრი.
საზოგადოებრივი აზრის გამოკითხვების მიხედვით, ქართველების 80%-ზე მეტს სურს თავისი ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრიანება. უცხოური აგენტების შესახებ კანონის წინააღმდეგ საპროტესტო აქციების სათავეში არიან ქართველი ახალგაზრდები და სტუდენტები, რომლებიც განასახიერებენ საზოგადოების პროდასავლურ ნაწილს. მათსა და კონსერვატორებს შორის, რომლებიც უმეტესწილად ხელისუფლებას უჭერენ მხარს, რეალური იდეოლოგიური ომი მიმდინარეობს. სოციოლოგიის 22 წლის სტუდენტი მეგი დარწმუნებულია, რომ ბევრი რამ იქნება დამოკიდებული ქვეყნის ევროკავშირში გაწევრიანების “ნებაზე”. ის ემოციურად ამბობს:
”ეს აღარ არის მხოლოდ ”არა რუსეთის კანონებს!” ახლა ჩვენ ვიბრძვით „არა რუსეთის რეჟიმს“ თვითმფრინავში! და “დიახ ევროპას!” ჩვენ ყოველდღე გამოვდივართ ქუჩაში, უნდა ვიბრძოლოთ. ჩვენ კი არჩევნებისთვის ვემზადებით, რადგან თავისუფალ ქვეყანაში გვინდა ცხოვრება“.
More Stories
საბერძნეთის პოლიცია: "Ოჯახის დღე" აკრძალულია – ნებადართულია მხოლოდ გეი პრაიდის აღლუმები
ახალი ინფორმაცია ფსიქიკოში მომხდარი მკვლელობის შესახებ: იღბლიანი ლატარიის ფულის საიდუმლოება და ოჯახის უარი
რუსეთის რომელი ქალაქები ეწინააღმდეგებიან მოლაპარაკებებს და უკრაინაში ომის გაგრძელების მომხრენი არიან