დროის ცვლილება მოხდება მარტის ბოლო კვირას, ანუ 2024 წლის 31 მარტი, რაც ასევე ნიშნავს ზაფხულის სეზონის დაწყებას.
ზამთრის დროის დასრულება და ზაფხულის დროზე გადასვლა ნიშნავს, რომ საათის ისრები გვიჩვენებს 04:00 საათს, 03:00 საათიდან კვირა დილით. ეს ნიშნავს, რომ ჩვენ… დავკარგავთ ძილს.
ამის შესახებ ინფრასტრუქტურისა და ტრანსპორტის სამინისტროს განცხადებაშია ნათქვამი.
„შეგახსენებთ, რომ კვირას, 2024 წლის 31 მარტს, იწურება „ზამთრის დრო“, ევროპარლამენტისა და საბჭოს 2001 წლის 19.01.2001 დირექტივის 2000/84 შესაბამისად, საათის ისრები უნდა გადაიწიოს ერთი საათით წინ, ე.ი. დილის 03:00 საათიდან დილის 04:00 საათამდე.”
როგორც ადრე Athens News-მა დაწერა, მიუხედავად იმისა, რომ ეს თემა განიხილება ევროპა რამდენიმე წელია, ჯერ კიდევ არ არის მიღებული გადაწყვეტილება ზამთრისა და ზაფხულის დროის მონაცვლეობის გაუქმების შესახებ. მიმდინარე თვის ბოლო კვირა ღამეს, ანუ 2024 წლის 31 მარტს, როდესაც საათი აჩვენებს 03:00 საათს, ჩვენ სწრებს ერთი საათით წინ გადავწევთ ისე, რომ მათ აჩვენონ 04:00.
დროის ცვლილება: როგორ იქნა შემოღებული ღონისძიება
შეგახსენებთ, რომ საათის ისრებით გადაადგილების გადაწყვეტილება ენერგიის დაზოგვის მიზნით მიიღეს. ევროპაში დროის შეცვლის საკითხის დახურვის წინადადებიდან სამწელიწადნახევრის შემდეგ მოლაპარაკების პროცესი გრძელდება და საათები წელიწადში ორჯერ მოძრაობენ ერთი საათით. ზაფხულის სეზონის მოახლოებასთან ერთად, დღის განათების დრო უკვე ახლოსაა, რომელიც ტარდება 2023 წლის მარტის ბოლო კვირას.
მიუხედავად იმისა, რომ მათ ეს საკითხი ძალიან მონდომებით მიიღეს, კომისიის წინადადებამ 2018 წლის ზაფხულში გამოიწვია დებატები ევროპის ქვეყნებში იმის შესახებ, თუ რომელი დროის ზონა უნდა აირჩიონ. შედეგად, როგორც ჩანს, არავინ ჩქარობს რაიმეს შეცვლას. სათითაოდ წევრი ქვეყნები ევროპა დაიწყეს დადებითი და უარყოფითი მხარეების აწონვა, რათა აირჩიონ დრო (ზაფხული თუ ზამთარი), რომლითაც მათ მოუწევთ ცხოვრება. მერე მოვიდა პანდემია და ეს საკითხი უკანა პლანზე გადაიტანა.
ორიგინალური წინადადება, რომელიც წარმოდგენილი იყო კომისიის ყოფილი თავმჯდომარის ჟან-კლოდ იუნკერის მიერ 2018 წლის სექტემბერში, ვარაუდობდა რომ 2019 წელი იქნება ბოლო წელი, როდესაც საათები ევროპაში შეიცვლება მარტში, მაგრამ წევრ ქვეყნებს უფლება მისცა გადაერთონ ზამთრის დროზე ოქტომბრის ბოლო კვირას. ამიერიდან დაწესებულია ფიქსირებული დრო და თითოეულ წევრ ქვეყანას ექნება დისკრეცია, აირჩიოს რა იქნება ეს, ხოლო მეზობელ ქვეყნებს შეუძლიათ კოორდინირება გაუწიონ თავიანთ მოქმედებებს, რათა თავიდან აიცილონ დაბნეულობა საზღვრებთან.
წევრი ქვეყნების თავდაპირველ მზაობას, სულ მცირე, განეხილათ წინადადება, თან ახლდა ზოგადი განცდა, რომ დასახული ეტაპები იყო ძალიან ამბიციური, მეტწილად ამ შედეგების დოკუმენტაციის ნაკლებობის გამო. და მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყნების ზოგიერთი ბლოკი შესაძლოა თავიდანვე იყო ან მომხრე ან წინააღმდეგი წინადადებაზე, ყველა თანხმდებოდა, რომ ასეთი გამოსავალი იყო კარგი კოორდინაცია, რათა თავიდან ავიცილოთ სხვადასხვა დროის ზონების „ჩახლართული“, რომელიც ასევე ექნება გავლენა ერთიანი შიდა ბაზრის გამართულ ფუნქციონირებაზე. ამრიგად, შემოთავაზებული განხორციელების თარიღი ძალიან სწრაფად გადაიდო ორი წლით – 2021 წლის 1 აპრილამდე. თუმცა, ეს ეტაპიც გადალახულია.
2000/84/EC დირექტივაში შესწორების წინადადება, რომელიც ამჟამად არეგულირებს დროის სეზონურ ცვლილებას ევროპა, რჩება გაყინული ევროპის ტრანსპორტის საბჭოში. გერმანიის საბჭოს თავმჯდომარეობის დროსაც, სადაც საზოგადოებრივი აზრი ევროპაში დროის ცვლილების შეწყვეტის მომხრეა, ეს ეს საკითხი პანდემიის გამო არ დაყენებულა. იმის გათვალისწინებით, რომ სატრანსპორტო საბჭოზე გადაწყვეტილებები ტრადიციულად ერთხმად მიიღება, ხოლო სხდომები დისტანციურად იმართება და საკითხი აქტუალური არ არის, გადაწყვეტილების მიღების პროცედურები შენელებულია.
საბერძნეთის პოზიცია თავიდანვე არ იყო რეჟიმის შეცვლა, ძირითადად იმის გამო, თუ რა გავლენას მოახდენდა ცვლილება ტურიზმსა და საჰაერო ტრანსპორტზე.
ჩვენი ქვეყანა ეკუთვნის უმცირესობაში მყოფი სახელმწიფოების ბლოკს. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ ასეთი „სოლტოს“ დროს სერიოზული კორექტივები და ცვლილებები უნდა განხორციელდეს, სკოლის განრიგიდან საჯარო სექტორში სამუშაო საათებამდე. შეგახსენებთ, რომ დებატები ინიცირებული იყო ფინეთის მიერ, რომელმაც წამოაყენა სხვადასხვა მიზეზი, მათ შორის დროის ცვლილების ფსიქოლოგიური გავლენა.
ვინაიდან ევროპულ დონეზე ეს საკითხი ევროკომისიის მობილობის გენერალური დირექტორატის კომპეტენციაშია, ჩვენში ინფრასტრუქტურისა და ტრანსპორტის სამინისტროს კომპეტენციაშია.
ენერგიის დაზოგვამ შემოიღო დღის სინათლის დრო
დღეისათვის, როცა ენერგეტიკის ფასები მკვეთრად გაიზარდა, რაც ქმნის ძლიერ ინფლაციურ ტენდენციებს, უნდა აღინიშნოს, რომ საათის ისრების პირველი მოძრაობა სწორედ ენერგიის დაზოგვის მიზნით გაკეთდა. თუმცა დღეს უკვე დადასტურდა, რომ დანაზოგი უმნიშვნელო იყო. თუმცა, მზის სხივების ყოველდღიურად მეტი დროით გამოყენებამ შეამცირა ხელოვნური განათების საჭიროება და გაზარდა მუშაკების პროდუქტიულობა.
ზაფხულის დრო შემოიღეს გერმანიაში პირველი მსოფლიო ომის დროს, შემდეგ დიდ ბრიტანეთში. შეერთებულმა შტატებმა, მიუხედავად იმისა, რომ მიბაძავდა ევროპას, ომის ბოლოს უკან დაიხია, რადგან ეს ცვლილებები უკმაყოფილო იყო ბევრ მოქალაქეს, განსაკუთრებით ფერმერებს.
შეერთებულ შტატებში მეორე მსოფლიო ომის დროს მეორე მსოფლიო ომის დროს კვლავ დაწესდა ზაფხულის დრო, მხოლოდ ამჯერად დაწესდა მთელი წლის განმავლობაში. ამან წარმოშვა მეტსახელი “ომის დრო”, განსხვავებით “მშვიდობისგან”, რომელიც დაბრუნდა ზამთრის დადგომასთან ერთად. საბოლოო ჯამში, 1973 წლის ოქტომბრის ნავთობის კრიზისი იყო კატალიზატორი ევროპის ქვეყნებისთვის, ერთმანეთის მიყოლებით, რათა შემოეღოთ წლიური დროის ცვლილება, რომელიც ხდებოდა წელიწადში ორჯერ.
ევროკავშირმა პირველად შემოიღო დღის განათების წესები 1980 წელს, მიიღო დირექტივა, რომელიც კოორდინირებდა იმდროინდელ ეროვნულ პრაქტიკას. ამჟამინდელი დირექტივა, რომელიც ძალაში შევიდა 2001 წელს, შემოიღო მზის დრო, შესაბამისად, მარტის ბოლო კვირას და ოქტომბერს.
როგორ გაჩნდა ღონისძიების გაუქმების საკითხი
ევროკომისიის ცნობით, 2018 წლის 12 სექტემბერს, კომისიამ წარმოადგინა წინადადება 2019 წელს სეზონური დროის ცვლილებების დასრულების შესახებ ევროკავშირის მასშტაბით, რაც წევრ ქვეყნებს აძლევს უფლებას აირჩიონ ოფიციალური დრო. კომისიამ ეს წინადადება გააკეთა იმის გამო, რომ „ნახევარწლიური დროის ცვლილებების სისტემა სულ უფრო მეტად ეწინააღმდეგება მოქალაქეებს, ევროპარლამენტს და წევრი სახელმწიფოების მზარდ რაოდენობას“.
ამიტომ მან გააანალიზა არსებული მტკიცებულებები, რაც ცხადყოფს, რომ მნიშვნელოვანია ამ სფეროში გაერთიანებული წესების ჰარმონიზაცია შიდა ბაზრის გამართული ფუნქციონირების უზრუნველსაყოფად. ამ თვალსაზრისს მხარს უჭერს ევროპარლამენტი, ისევე როგორც სხვა აქტორები (მაგალითად, ტრანსპორტის სექტორში). კომისიამ ასევე გამართა საჯარო კონსულტაციები, რა დროსაც მიღებული იქნა დაახლოებით 4,6 მილიონი პასუხი, საიდანაც 84% საათის ცვლილების გაუქმების მომხრე იყო, ხოლო ღონისძიების შენარჩუნების მომხრე მხოლოდ 16%. კონსულტაციის შედეგების საფუძველზე მომზადდა ანგარიში.
ევროკომისიის ინფორმაციით, საბოლოო გადაწყვეტილებას ამჟამად ევროკავშირის საბჭო და ევროპარლამენტი განიხილავენ. იმისათვის, რომ წინადადებას ჰქონდეს სამართლებრივი შედეგები, მათ ჯერ უნდა მიაღწიონ შეთანხმებას. 2019 წლის 26 მარტს ევროპარლამენტმა დაამტკიცა თავისი პოზიცია კომისიის წინადადებაზე 2021 წლისთვის დროის სეზონური ცვლილებების გაუქმების სასარგებლოდ. როგორც ცნობილია, საბჭოს პოზიცია ჯერ არ გადაუწყვეტია და, როგორც ჩანს, ყველაფერი ასე დარჩება…
მიუხედავად იმისა, რომ მათ ეს საკითხი ძალიან მონდომებით მიიღეს, კომისიის წინადადებამ 2018 წლის ზაფხულში გამოიწვია დებატები ევროპის ქვეყნებში იმის შესახებ, თუ რომელი დროის ზონა უნდა აირჩიონ. შედეგად, როგორც ჩანს, არავინ ჩქარობს რაიმეს შეცვლას. სათითაოდ წევრი ქვეყნები ევროპა დაიწყეს დადებითი და უარყოფითი მხარეების აწონვა, რათა აირჩიონ დრო (ზაფხული თუ ზამთარი), რომლითაც მათ მოუწევთ ცხოვრება. მერე მოვიდა პანდემია და ეს საკითხი უკანა პლანზე გადაიტანა.
ორიგინალური წინადადება, რომელიც წარმოდგენილი იყო კომისიის ყოფილი თავმჯდომარის ჟან-კლოდ იუნკერის მიერ 2018 წლის სექტემბერში, ვარაუდობდა რომ 2019 წელი იქნება ბოლო წელი, როდესაც საათები ევროპაში შეიცვლება მარტში, მაგრამ წევრ ქვეყნებს უფლება მისცა გადაერთონ ზამთრის დროზე ოქტომბრის ბოლო კვირას. ამიერიდან დაწესებულია ფიქსირებული დრო და თითოეულ წევრ ქვეყანას ექნება დისკრეცია, აირჩიოს რა იქნება ეს, ხოლო მეზობელ ქვეყნებს შეუძლიათ კოორდინირება გაუწიონ თავიანთ მოქმედებებს, რათა თავიდან აიცილონ დაბნეულობა საზღვრებთან.
წევრი ქვეყნების თავდაპირველ მზაობას, სულ მცირე, განეხილათ წინადადება, თან ახლდა ზოგადი განცდა, რომ დასახული ეტაპები იყო ძალიან ამბიციური, მეტწილად ამ შედეგების დოკუმენტაციის ნაკლებობის გამო. და მიუხედავად იმისა, რომ ქვეყნების ზოგიერთი ბლოკი შესაძლოა თავიდანვე იყო ან მომხრე ან წინააღმდეგი წინადადებაზე, ყველა თანხმდებოდა, რომ ასეთი გამოსავალი იყო კარგი კოორდინაცია, რათა თავიდან ავიცილოთ სხვადასხვა დროის ზონების „ჩახლართული“, რომელიც ასევე ექნება გავლენა ერთიანი შიდა ბაზრის გამართულ ფუნქციონირებაზე. ამრიგად, შემოთავაზებული განხორციელების თარიღი ძალიან სწრაფად გადაიდო ორი წლით – 2021 წლის 1 აპრილამდე. თუმცა, ეს ეტაპიც გადალახულია.
2000/84/EC დირექტივაში შესწორების წინადადება, რომელიც ამჟამად არეგულირებს დროის სეზონურ ცვლილებას ევროპა, რჩება გაყინული ევროპის ტრანსპორტის საბჭოში. გერმანიის საბჭოს თავმჯდომარეობის დროსაც, სადაც საზოგადოებრივი აზრი ევროპაში დროის ცვლილების შეწყვეტის მომხრეა, ეს ეს საკითხი პანდემიის გამო არ დაყენებულა. იმის გათვალისწინებით, რომ სატრანსპორტო საბჭოზე გადაწყვეტილებები ტრადიციულად ერთხმად მიიღება, ხოლო სხდომები დისტანციურად იმართება და საკითხი აქტუალური არ არის, გადაწყვეტილების მიღების პროცედურები შენელებულია.
საბერძნეთის პოზიცია თავიდანვე არ იყო რეჟიმის შეცვლა, ძირითადად იმის გამო, თუ რა გავლენას მოახდენდა ცვლილება ტურიზმსა და საჰაერო ტრანსპორტზე.
ჩვენი ქვეყანა ეკუთვნის უმცირესობაში მყოფი სახელმწიფოების ბლოკს. ასევე მნიშვნელოვანია, რომ ასეთი „სოლტოს“ დროს სერიოზული კორექტივები და ცვლილებები უნდა განხორციელდეს, სკოლის განრიგიდან საჯარო სექტორში სამუშაო საათებამდე. შეგახსენებთ, რომ დებატები ინიცირებული იყო ფინეთის მიერ, რომელმაც წამოაყენა სხვადასხვა მიზეზი, მათ შორის დროის ცვლილების ფსიქოლოგიური გავლენა.
ვინაიდან ევროპულ დონეზე ეს საკითხი ევროკომისიის მობილობის გენერალური დირექტორატის კომპეტენციაშია, ჩვენში ინფრასტრუქტურისა და ტრანსპორტის სამინისტროს კომპეტენციაშია.
ენერგიის დაზოგვამ შემოიღო დღის სინათლის დრო
დღეისათვის, როცა ენერგეტიკის ფასები მკვეთრად გაიზარდა, რაც ქმნის ძლიერ ინფლაციურ ტენდენციებს, უნდა აღინიშნოს, რომ საათის ისრების პირველი მოძრაობა სწორედ ენერგიის დაზოგვის მიზნით გაკეთდა. თუმცა დღეს უკვე დადასტურდა, რომ დანაზოგი უმნიშვნელო იყო. თუმცა, მზის სხივების ყოველდღიურად მეტი დროით გამოყენებამ შეამცირა ხელოვნური განათების საჭიროება და გაზარდა მუშაკების პროდუქტიულობა.
ზაფხულის დრო შემოიღეს გერმანიაში პირველი მსოფლიო ომის დროს, შემდეგ დიდ ბრიტანეთში. შეერთებულმა შტატებმა, მიუხედავად იმისა, რომ მიბაძავდა ევროპას, ომის ბოლოს უკან დაიხია, რადგან ეს ცვლილებები უკმაყოფილო იყო ბევრ მოქალაქეს, განსაკუთრებით ფერმერებს.
შეერთებულ შტატებში მეორე მსოფლიო ომის დროს მეორე მსოფლიო ომის დროს კვლავ დაწესდა ზაფხულის დრო, მხოლოდ ამჯერად დაწესდა მთელი წლის განმავლობაში. ამან წარმოშვა მეტსახელი “ომის დრო”, განსხვავებით “მშვიდობისგან”, რომელიც დაბრუნდა ზამთრის დადგომასთან ერთად. საბოლოო ჯამში, 1973 წლის ოქტომბრის ნავთობის კრიზისი იყო კატალიზატორი ევროპის ქვეყნებისთვის, ერთმანეთის მიყოლებით, რათა შემოეღოთ წლიური დროის ცვლილება, რომელიც ხდებოდა წელიწადში ორჯერ.
ევროკავშირმა პირველად შემოიღო დღის განათების წესები 1980 წელს, მიიღო დირექტივა, რომელიც კოორდინირებდა იმდროინდელ ეროვნულ პრაქტიკას. ამჟამინდელი დირექტივა, რომელიც ძალაში შევიდა 2001 წელს, შემოიღო მზის დრო, შესაბამისად, მარტის ბოლო კვირას და ოქტომბერს.
More Stories
ლესბოსში 4,1 მაგნიტუდის მიწისძვრა მოხდა
ამინდის პროგნოზი დღეისთვის: წვიმები აფრიკული მტვრით
დასავლეთ მაკედონიაში მთელი ტერიტორიები გადაიქცევა ფოტოელექტრო პარკებად