ტრანსნაციონალური კორპორაციების სიხარბის როლი და მათი ჭარბი მოგება ფასების ზრდაში

მრავალეროვნული კორპორაციების როლი და მათი მოულოდნელი მოგება ფასების ზრდაში, რომელიც აფეთქდა 2022 წელს და გაჟღერდა მთელ მსოფლიოში, გამოვლინდა მოხსენებით, რომელიც შეისწავლა აშშ-ისა და დიდი ბრიტანეთის სიაში შესული კომპანიების იმიჯი და ხაზი გაუსვა გლობალური კორპორაციის გადასახადის საჭიროებას. ჭარბი მოგების შეკავება..

დიდი ბრიტანეთის მრავალი უმსხვილესი კომპანიის ფინანსური ანგარიშგების ანალიზმა აჩვენა, რომ მოგება ბევრად აღემატება ზრდის ხარჯებს, ხელს უწყობს ინფლაციის ზრდას გასულ წელს 1980-იანი წლების დასაწყისიდან უხილავ დონემდე.

ანგარიშში, რომელიც მომზადებულია საზოგადოებრივი პოლიტიკის კვლევის ინსტიტუტის (IPPR) და Common Wealth-ის მიერ, ნათქვამია, რომპორტატული მოგება გაიზარდა 30%-ით გაერთიანებულ სამეფოში ჩამოთვლილ კომპანიებს შორის, ფირმების 11% იღებს ზედმეტ მოგებას ფასების გადაჭარბებული ზრდის უნარზე დაფუძნებული – ეს ნაბიჯი უწოდეს “სიხარბეს” და ტაქტიკა, რომელიც ფესვებს იძენს. გადაჭარბებული მოგება კიდევ უფრო დიდი იყო შეერთებულ შტატებში, სადაც ეკონომიკის ბევრ მნიშვნელოვან სექტორში დომინირებს რამდენიმე ძლიერი კომპანია.

მოგების ეს ზრდა ხდება იმ დროს, როდესაც ხელფასების ზრდა ვერ ახერხებს ინფლაციის ტემპს და მუშებმა განიცადეს ერთჯერადი შემოსავლის ყველაზე დიდი ვარდნა მეორე მსოფლიო ომის შემდეგ.

ეკონომიკის დამნაშავე სექტორები

უკრაინაში რუსეთის შეჭრის შემდეგ, ენერგეტიკული კომპანიები ExxonMobil და Shell, სამთო კომპანიები Glencore და Rio Tinto და საკვები და ნედლეულის ფირმები Kraft Heinz, Archer-Daniels-Midland და Bunge დაინახეს, რომ მათი მოგება მნიშვნელოვნად აღემატება ინფლაციას.

„იმის გამო, რომ ენერგეტიკისა და სურსათის ფასები ძალიან მძიმედ იწონის ეკონომიკის ყველა სექტორში დანახარჯებს, საწყისი ფასის შოკი დაემატა, რაც დაეხმარა ინფლაციის პიკს უფრო მაღალი და უფრო დიდხანს გაგრძელდეს, ვიდრე საბაზრო ძალა ნაკლები ყოფილიყო“, – ნათქვამია ანგარიშში.

დიდი ბრიტანეთის, აშშ-ის, გერმანიის, ბრაზილიისა და სამხრეთ აფრიკის საფონდო ბირჟებზე 1350 კომპანიის ფინანსური ანგარიშგების გაანალიზებისას ანგარიშის ავტორები ამტკიცებენ, რომ ფირმებმა ტექნოლოგიების, ტელეკომუნიკაციების და საბანკო სექტორში ასევე მიაღწიეს ფასების მნიშვნელოვან ზრდას, რამაც გაზარდა მათი მომგებიანობა. „ამ კომპანიებმა შეძლეს დაიცვან ან თუნდაც გააფართოვონ თავიანთი მარჟა, ჭარბი მოგების გამომუშავებისას ძლიერი საბაზრო ძალაუფლებისა და გლობალური ბაზრის დინამიკის კომბინაციის გამო“, დასძენს კვლევა.

კარსტენ იუნგი, IPPR-ის მთავარი ეკონომისტი, ამბობს, რომ იზაბელა ვებერის, მასაჩუსეტსის უნივერსიტეტის ეკონომისტის ნაშრომმა აჩვენა, თუ როგორ შეიძლება „სისტემურმა სექტორებმა“ დიდი გავლენა მოახდინოს ეკონომიკის ინფლაციაზე.

ანგარიში ეხმიანება კავშირი Unite-ს კვლევას, რომელმაც გასულ წელს დაადგინა, რომ ყველაზე დიდი ფასების ზრდა, რომელიც გავლენას ახდენს დიდი ბრიტანეთის სამომხმარებლო ფასების ინდექსზე (CPI) მოხდა იმ კომპანიებში, რომლებმაც ან შეინარჩუნეს ან გააუმჯობესეს თავიანთი მოგების მარჟა. კომპანიებს შორის, რომლებიც გაიზარდა მათი მოგება საშუალოზე მეტად პანდემიამდე იყო:

• ExxonMobil: მოგება 17,55 მილიარდი ევროდან 62 მილიარდ ევრომდე გაიზარდა.
• Shell: 18,72 მილიარდი ევროს მოგება გაიზარდა 51,48 მილიარდ ევრომდე
• Glencore: 2,22 მილიარდი ევროდან 17,3 მილიარდ ევრომდე
• Archer-Daniels-Midland: 1,6 მილიარდი ევროდან 3,7 მილიარდ ევრომდე.
• Kraft Heinz: 310 მილიონი ევროდან 2,1 მილიარდ ევრომდე.

კონცენტრაცია და ჭარბი მოგება

ოთხი კვების კომპანია, საჯაროდ ჩამოთვლილი Archer-Daniels-Midland და Bunge, და კერძო საკუთრებაში არსებული Cargill და Dreyfus აკონტროლებს მარცვლეულის მსოფლიო ბაზრის დაახლოებით 70-90%-ს. „ამან მნიშვნელოვანი ზიანი მიაყენა მთლიან ეკონომიკას. – ნათქვამია მოხსენებაში. – მსოფლიო მშპ შეიძლება იყოს 8%-ით მეტი, ვიდრე ახლაა, თუ საბაზრო ძალა არ გაზრდილიყო. სავარაუდოდ, შრომითი შემოსავალი მნიშვნელოვნად დაბალი იქნება და ეკონომიკური იმპულსი სუსტი იქნება. ეს გულისხმობს ცუდ არჩევანს, დაბალი ხარისხის პროდუქტებს და ნაკლებ ეკონომიკურ შესაძლებლობებს, ვიდრე მსოფლიოში, სადაც მსხვილი კომპანიები ნაკლებად დომინანტურები იყვნენ“.

აშშ-ს ცენტრალური ბანკის ზოგიერთმა წევრმა, ფედერალური სარეზერვო სისტემამ, აღიარა, რომ ფასების ზრდა გამოწვეული იყო მოგების გაზრდის სურვილით. მაგალითად, იზაბელ შნაბელმა, ევროპის ცენტრალური ბანკის აღმასრულებელი საბჭოს წევრმა, გასულ წელს განაცხადა, რომ ”საშუალოდ, ბოლოდროინდელმა შემოსავლებმა გადამწყვეტი წვლილი შეიტანა მთლიან შიდა ინფლაციაში, რაც აღემატება მათ ისტორიულ წვლილს.”

იუნგის და Common Wealth-ის ეკონომისტმა კრის ჰეისმა ხაზი გაუსვა დანერგვის აუცილებლობას ჭარბი მოგების გადასახადი, დაახლოებით 4 მილიარდი დოლარია, მონოპოლისტური პრაქტიკის აღმოფხვრის ზომებთან ერთად, რაც კომპანიებს საშუალებას აძლევს გამოიყენონ თავიანთი საბაზრო ძალა. იუნგი აღნიშნავდა, რომ ინგლისის ბანკი დებატების მიღმა დარჩა და მოუწევდა “დაჭერა, მისწრება”

Source link