29/03/2024

Athens News

ახალი ამბები საბერძნეთიდან ქართულ ენაზე


1928 წლის 5 იანვარს ბერძენმა ბიოლოგმა გეორგიოს პაპანიკოლაუმ გამოაცხადა, რომ მან შექმნა მეთოდი უსიმპტომო სტადიაზე კიბოს გამოსავლენად. ამ ტესტს, რომელმაც შეამცირა სიკვდილიანობა საშვილოსნოს ყელის კიბოთი სიდიდის მიხედვით, ავტორის სახელით პაპ ნაცხი ან მოკლედ პაპ ტესტი ეწოდება.

გეორგიოს პაპანიკოლაუ დაიბადა 1883 წლის 13 მაისი კიმიში, კუნძულ ევბეაში და ბავშვობის წლები ბედნიერ ოჯახურ გარემოში გაატარა. დაწყებითი სკოლის დამთავრების შემდეგ ათენში გაემგზავრა გიმნაზიაში სასწავლებლად, რომელიც დაამთავრა 1898 წელს, შემდეგ ჩაირიცხა ათენის უნივერსიტეტის სამედიცინო ფაკულტეტზე, რის შემდეგაც 1904 წელს 21 წლის ასაკში მიიღო დიპლომი.

ახალგაზრდა პაპანიკოლაუს პრობლემები იმით დაიწყო, რომ ახალგაზრდა ბიოლოგს არ მოსწონდა მისი მომავალი სიმამრი, პოლკოვნიკი ანდროგენი. ჯერ ერთი, პოლკოვნიკ ანდრომაქეს ქალიშვილი ზედმეტად შეყვარებული იყო გიორგიზე და რატომღაც მოულოდნელად დაქორწინდა, ძლივს შეხვდა, მამის აზრის გარეშე. მეორეც, პაპანიკოლაუ იყო ექიმის შვილი და დაამთავრა ათენის სამედიცინო ფაკულტეტი და არ გახსნა საკუთარი პრაქტიკა, მაგრამ წავიდა გერმანიაში, იქ სწავლობდა ვაისმანთან “ერთგვარი გენეტიკა” და დაიცვა დისერტაცია მასზე. მიუხედავად იმისა, რომ პოლკოვნიკმა არც ქორწინებას დალოცვა და არც მზითევი, მან გადაწყვიტა, რომ თუ მისი ქალიშვილი ქმარს ნაკლებად ნახავდა, ამან შეიძლება დაანგრიოს მათი ქორწინება.

საბერძნეთის კარზე თავისი კავშირების გამოყენებით, ანდროგენიმ მოაწყო, რომ მისი სიძე ფიზიოლოგი ყოფილიყო მონაკოს პრინც ალბერტ I-ის ექსპედიციაში. ექსცენტრიული პრინცი იყო ოკეანოლოგი, წელიწადში 10 თვეს ატარებდა ზღვაზე თავის კვლევით იახტზე. სადაც პაპანიკოლაუ, ბუნებრივია, ცოლის გარეშე მიიღეს.

მაგრამ გეორგიოსისთვის ექსპედიცია ირონდელ II-ის იახტზე იყო ყველაზე ბედნიერი პერიოდი მის ცხოვრებაში. მან შეისწავლა კანარის კუნძულების მახლობლად ზღვის მაცხოვრებლების გენეტიკა და დამსაქმებელი ალბერტ I მას აინტერესებდა. დამძიმებული გულით გაათავისუფლა გეორგიოსი, როცა იძულებული გახდა ომში წასულიყო (პირველი ბალკანეთის ომი).

როდესაც მობილიზაცია გამოცხადდა, პაპანიკოლაუ, როგორც რეზერვში სამედიცინო სამსახურის უმცროსი ლეიტენანტი, მსახურობდა ბალკანეთის ომების დასრულებამდე (1912-1913 წწ.) შთამბეჭდავი იყო ბერძნული დიასპორის რეაქცია სამშობლოს მოწოდებაზე. ბევრი ბერძენი იყო ამერიკიდან, რომლებიც მოხალისედ იბრძოდნენ. პაპანიკოლაუს ურთიერთობამ ბერძენ ამერიკელებთან მისცა მას ახალი სამყაროს გააზრება. ყველა არწმუნებდა, რომ თუ კვლევითი საქმით იყო დაინტერესებული, ამერიკაში იპოვნიდა შესაფერის პირობებს და საშუალებებს თავისი განზრახვების განსახორციელებლად. ასე რომ, როგორც კი მშვიდობა დაიდო 1913 წელს, გეორგიოსი წავიდა ნიუ-იორკში და თან წაიყვანა ცოლი.

იმის გამო, რომ ამერიკაში ვერავინ წარმოთქვამდა ჩვენი გმირების არც სახელს და არც გვარს, ანდრომაქე მარიამი გახდა და გეორგიოსმა სთხოვა დაერქვა “ექიმი პაპი”. ნამდვილ ექიმად ვერ მუშაობდა – ენის ცოდნის გარეშე და ბერძნული დიპლომით. რამდენიმე თვის განმავლობაში ის და მისი მეუღლე ტანსაცმლის მაღაზიაში გამყიდველები იყვნენ, საღამოობით კი გიორგი რესტორანში ვიოლინოზე უკრავდა.

გარკვეული პერიოდის შემდეგ, „ამხანაგებმა“ მოაწყვეს მისთვის სამეცნიერო მიმომხილველის თანამდებობა მთელ ამერიკაში ერთადერთ ბერძნულ ჟურნალში, ატლანტიდაში. პაპანიკოლაუ წავიდა თომას ჰანტ მორგანთან დაკავშირებულ გენების შესახებ ინტერვიუს მისაღებად. სხვადასხვა ქვეყნის მეცნიერები ერთმანეთს გვარებით იცნობენ. მორგანმა კი ჰკითხა ჟურნალისტს, იყო თუ არა ის დაკავშირებული იმ პაპანიკოლაუსთან, რომელიც წერდა სტატიებს გენეტიკაზე.

გაიგო, რომ მიმომხილველი იგივე პაპანიკოლაუ იყო, მორგანმა მას რეკომენდაცია მისცა კორნელის საუნივერსიტეტო საავადმყოფოს პათოლოგიის ლაბორატორიაში. იქ უფროსმა ბერძენ ბიოლოგს დაავალა ზღვის გოჭებზე ალკოჰოლის ზემოქმედების შესწავლა. მას უფლება მიეცა აეღო რამდენიმე ცხოველი საკუთარი ექსპერიმენტებისთვის. ვინაიდან ჯორჯოსი იკვლევდა ქრომოსომებს, მას სჭირდებოდა ის ზღვის გოჭები, რომლებსაც ოვულაცია ჰქონდათ. სხვა ლაბორატორიებში 50 ცხოველი დაიკლა ერთი ოვულაციის დროს ღორის ასაღებად. პაპანიკოლაუს არასოდეს უოცნებია ასეთ რესურსებზე. მას არ შეეძლო ერთი შეცდომის დაშვება.

მას გაუგონია, რომ ციკლის სხვადასხვა დღეებში საშოსა და საშვილოსნოს ეპითელიუმის უჯრედების შემადგენლობა განსხვავებულია. და გეორგიოსმა დაიწყო ღორებიდან ვაგინალური ნაცხის აღება, ოტოლარინგოლოგის ინსტრუმენტის – ცხვირის სარკის გამოყენებით. ასეთი ზონდით ეპითელიუმიდან სარეზერვო უჯრედების გამოფხეკით (პაპანიკოლაუმ თქვა „ექსფოლიატიური“), შესაძლებელი გახდა მათი მიკროსკოპის ქვეშ გამოკვლევა და ოვულაციის დღის ზუსტად განსაზღვრა. მაგრამ რადგან ის მუშაობს ზღვის გოჭებთან, ეს შეიძლება გაკეთდეს ქალებში ენდოკრინული ცვლილებების თვალყურის დევნებისთვის.

ღორისა და ადამიანის სასქესო ორგანოების სტრუქტურა ძალიან განსხვავებულია. ქალის საშოსა და საშვილოსნოს ყელის ზედაპირიდან უჯრედების შესარჩევად საჭირო იყო განსხვავებული დიზაინის ზონდი – სპეციალური სახის ფუნჯი. ასეთი პაპანიკოლაუს ზონდი მუშაობდა მის ცოლ ანდრომაქეზე, ანუ მარიამზე. მან მაღაზია დატოვა და ქმარს ლაბორატორიაში დაეხმარა – მას სხვა ლაბორანტი არ შეეძლო. 1923 წლისთვის მზად იყო ანალიზის ახალი უმტკივნეულო და უვნებელი მეთოდი.

კლინიკამ გაიარა დიდი რაოდენობით ტესტები. ფლორაზე ჩვეულ ნაცხს საკუთარი ნაცხის დამატებით, პაპანიკოლაუმ მიიღო მასალა ასობით ქალისგან. და ერთ-ერთ ასეთ ნაცხში სრულიად შემთხვევით აღმოაჩინეს კიბოს უჯრედი. პაციენტს არ აღენიშნებოდა საშვილოსნოს ყელის კიბოს სიმპტომები. როგორც ჩანს, კიბოს უჯრედები ახლახან გაჩნდა ეპითელიუმში, სიმსივნე ჯერ კიდევ არ არის ღრმად გაზრდილი ქსოვილში. ამ ეტაპზე კიბოს შეჩერება შესაძლებელია ოპერაციის გარეშე.

იმ დღეებში საშვილოსნოს ყელის კიბო ყველაზე გავრცელებული ავთვისებიანი სიმსივნე იყო ქალებში, განსაკუთრებით ღარიბებში. მათაც იშვიათად უტარდებოდათ გამოკვლევები და თუ მათში სიმსივნე აღმოაჩნდა, ის ჩვეულებრივ არაოპერაციულ ეტაპზე იყო.

პაპანიკოლაუმ გრძნობდა, რომ მას იღბლის დიდი მონაკვეთი ელოდა. ასობით შემთხვევის შესწავლის შემდეგ მან გააკეთა მოხსენება ქალის სასქესო ორგანოების კიბოს ადრეული გამოვლენის შესაძლებლობის შესახებ მარტივი და იაფი ნაცხის საშუალებით. 1928 წლის 5 იანვარს წარმოდგენას თან ახლდა ფოტოები და იყო უჩვეულოდ ტევადი და ენერგიული. ეს არის აღმოჩენის მაგალითი. სამწუხაროდ, მისი ავტორი მეორეხარისხოვანი მკვლევარად ითვლებოდა, კონფერენცია კი მეორეხარისხოვანი იყო – „კაცობრიობის გაუმჯობესების“ საკითხებს მიეძღვნა. იქ შეიკრიბნენ ექსცენტრიკები, რომლებიც იზიარებდნენ იდეებს ჯანსაღი ცხოვრების წესისა და ევგენიკის შესახებ. პაპანიკოლაუ მათ შორის შავ ცხვარს ჰგავდა.

გინეკოლოგიის მნათობებმა შენიშნეს მისი მოხსენება, მაგრამ მათ მხოლოდ ბიოფსიის სჯეროდათ, რომელიც გარანტირებულია სიმსივნის გამოვლენაში. მოსაზრება, რომ სიმსივნეებს არ აძლევდნენ მომწიფებას, მათთვის ველური ჩანდა. სამწუხაროდ, პაპანიკოლაუს ხელმძღვანელმა, რომელმაც ბრძანა ნაცხის ყველა სამუშაოს შეწყვეტა, იგივე აზრის იყო.

ჩვენი გმირი მხოლოდ გარეგნულად ემორჩილებოდა: მან ფარულად განაგრძო ნაცხის მიღება, აუმჯობესებდა პრეპარატების შეღებვის მეთოდს. პაპანიკოლაუ უბრალოდ ელოდა უფროსის პენსიაზე გასვლას. 1939 წელს ეს საბოლოოდ მოხდა. ახალმა ლიდერმა „ბერძნულ იდეაში“ კომერციული პოტენციალი დაინახა და ნაცხზე სამუშაოდ ნამდვილი გინეკოლოგების გუნდი დაავალა. მათ დაარწმუნეს ნიუ-იორკში მცხოვრები ყველა ქალი, გაეკეთებინათ „პაპ-ტესტი“, როგორც უწოდებდნენ პაპ-ტესტს სიმარტივისთვის. დადგინდა, რომ ის ავლენს ადრეულ ონკოპათოლოგიას შემთხვევათა 95%-ში. მისი წყალობით, საშვილოსნოს ყელის კიბოსგან სიკვდილიანობა მაშინვე შემცირდა 70%-ით (მე-20 საუკუნის ბოლოს – 14-ჯერ). პაპანიკოლაუ ცნობილი გახდა მთელ მსოფლიოში. 1957 წლისთვის ინვესტორები მზად იყვნენ მისთვის ფული მისცეს, რათა დაეარსებინა კიბოს კვლევის ინსტიტუტი, რომელსაც მისი სახელი დაერქვა.

მთელი ამ წლების განმავლობაში პაპანიკოლაუ არ განშორდა სამშობლოში დაბრუნების და საბერძნეთში ინსტიტუტის დაარსების ოცნებას. გარდა ამისა, ელეფთერიოს ვენიზელოსი ცდილობს დაარწმუნოს იგი საბერძნეთში დაბრუნდეს ათენის უნივერსიტეტის ფიზიკა-მათემატიკის ფაკულტეტზე ზოოლოგიის კათედრაზე სრულ განაკვეთზე სამუშაოდ. თუმცა ეს მოლაპარაკებები ჩაიშალა, რადგან ვენიზელოსმა არ მოიგო მომდევნო საპარლამენტო არჩევნები (1920 წ.).

1928 წელს პაპანიკოლაუმ წაიკითხა ლექცია მიჩიგანში სათაურით “კიბოს დიაგნოსტიკის ახალი მეთოდი”, სადაც მან წარმოადგინა თავისი კვლევის ტექნიკა და შედეგები. ეს პიონერული ნამუშევარი არ იყო კარგად მოწონებული, განსაკუთრებით პათოლოგების მიერ. 1943 წელს პაპანიკოლაუმ ფ. ტრაუტთან ერთად გამოაქვეყნა მონუმენტური მონოგრაფია “საშვილოსნოს კიბოს დიაგნოზი ვაგინალური ნაცხის გამოყენებით”, რომელშიც კიბოს უჯრედების მახასიათებლების გარდა, იგი ასევე ხაზს უსვამს, რომ კიბოსწინარე პირობების დიაგნოსტიკა და მკურნალობა შესაძლებელია. დროულად.

მეორე მსოფლიო ომის დროს პაპანიკოლაუ მონაწილეობდა ომის დროს ბერძნების დახმარების ასოციაციის სპეციალურ მრჩევლად და მნიშვნელოვანი წვლილი შეიტანა მის საქმიანობაში. მისი ავტორიტეტისა და კავშირების წყალობით ფარმაცევტული ფირმები დიდ დახმარებას უწევდნენ საბერძნეთის საავადმყოფოებს, რომლებიც იმ დროს სირთულეებს განიცდიდნენ აღჭურვილობის, მედიკამენტების და სანიტარული მასალის ნაკლებობის გამო.

1961 წელს პაპანიკოლაუ გადავიდა მაიამიში, რათა დაეარსებინა პაპანიკოლაუს კიბოს კვლევის ინსტიტუტი მაიამის უნივერსიტეტში, მაგრამ გარდაიცვალა 1962 წლის 19 თებერვალს, ცენტრის გახსნამდე. მან თითქმის არ იცოცხლა ნობელის პრემიის მისაღებად, რაზეც უკვე წარდგენილი იყო.

პაპ-ტესტამდე 100000-ზე 14 ქალი იღუპებოდა საშვილოსნოს ყელის კიბოთი, ახლა ერთზე ნაკლები. რამდენიმე ასეული მილიონი ადამიანი მთელს მსოფლიოში რეგულარულად ატარებს პაპ ტესტს და რამდენიმე ათიათასობით ქალი ბერძენ გენეტიკოსს ევალება.



Source link

Verified by MonsterInsights