ნ.იგლესისი საბერძნეთის ეკონომიკის მომავლის შესახებ: "არსებული პოლიტიკური სქემებით, იმედი არ გვაქვს"

თასოს გურიოტისთან ინტერვიუში Pronews TV-ის შავ ორშაბათზე, გამოჩენილმა ეკონომიკურმა ანალიტიკოსმა ნიკოს იგლესისმა საბერძნეთის ეკონომიკის (რომელიც ბნელია) მომავალი რეალისტური მიდგომით გააანალიზა და დაასკვნა: „ამჟამინდელი პოლიტიკური მოწყობის იმედი არ არის და ჩვენ გვჭირდება ალტერნატივა. მმართველობა.” იმისთვის, რომ ქვეყანა გადარჩეს მომავალში.”

საბანკო კრიზისთან დაკავშირებით, რომელიც დაიწყო აშშ-ში (როგორც 2008 წელს), ნიკოს იგლესისმა თქვა:

”მთავარი მოვლენა, რამაც გამოიწვია ეს კრიზისი, იყო საპროცენტო განაკვეთების ზრდა, რაც გაკეთდა ყველა მსხვილი ცენტრალური ბანკის მიერ ინფლაციის დასაძლევად. როდესაც მსოფლიო ეკონომიკამ შეწყვიტა მუშაობა კოროვირუსის გამო, გაიზარდა ინფლაციური წნეხი.

მანამდე დიდი ხნით ადრე, 2021 წლის ზაფხულში, როდესაც მათ დაასრულეს ჩაკეტვა, საბერძნეთი ასევე განიცდიდა მზარდ ინფლაციას. გლობალიზაციის შედეგად დაირღვა მიწოდების ჯაჭვები, ზოგიერთმა კომპანიამ შეწყვიტა მუშაობა, ზოგმა ვერ შეძლო პროდუქციის ტრანსპორტირება. აქედან დაიწყო ინფლაციური სპირალი.

სწორედ მაშინ, როდესაც ცენტრალურმა ბანკებმა გაზარდეს საპროცენტო განაკვეთები, რადგან ეს არის ერთადერთი იარაღი, რომელიც მათ აქვთ ინფლაციის წინააღმდეგ საბრძოლველად. მათ ფული გააძვირეს, რაც ნიშნავს ძვირიან სესხებს. იქნება ეს სესხები მთავრობებზე, ბიზნესებზე თუ სამომხმარებლო სესხებზე.

უფრო ძვირი სესხები ნიშნავს, რომ მთავრობებს, ბიზნესებსა და შინამეურნეობებს ყოველწლიურად მეტი პროცენტის გადახდა მოუწევთ. ეს ნიშნავს მოთხოვნის შემცირებას, რადგან იღებთ შემოსავალს ოჯახს, ბიზნესს, მთავრობას და მცირდება ეკონომიკური აქტივობა.

როდესაც ვამბობთ „მოთხოვნას“, ვგულისხმობთ არა მხოლოდ სამომხმარებლო მოთხოვნას, არამედ ბიზნეს მოთხოვნასაც. ამიტომ საპროცენტო განაკვეთების ზრდამ ობლიგაციების დაბლოკვა გამოიწვია. ბანკებს აქვთ არა მხოლოდ დეპოზიტები, არამედ ობლიგაციებიც, რომლებსაც ისინი ყიდიან სხვა ბანკებში. ობლიგაციები ერთგვარი კრედიტია, ეს არის ქაღალდი, რომლის ვადის გასვლის შემდეგ თანხა უნდა დაბრუნდეს შესაბამისი პროცენტით.

საპროცენტო განაკვეთების მატებასთან ერთად, ძველმა ობლიგაციებმა დაიწყო ღირებულების დაცემა. იმის გამო, რომ ახალი ობლიგაციები, რომლებსაც ბაზრები ელოდნენ, უფრო მაღალი საპროცენტო განაკვეთები ექნებათ. არავის სურს ობლიგაციების 1-1,5%-იანი საპროცენტო განაკვეთის დაკავება, როცა ობლიგაციები გამოდის 3 ან 3,5%-იანი საპროცენტო განაკვეთით. ასე რომ, მათ დაიწყეს ჩაკეტილი ობლიგაციების ფასების დაწევა, რათა თუ ბანკებს სჭირდებოდათ ლიკვიდობა და უნდა გაეყიდათ ობლიგაციები, რომლებიც მათ პორტფელში ჰქონდათ, მათ შეეძლოთ მათი გაყიდვა ბევრად იაფად.

ჩვენ არ ვიცით, შეჩერდა თუ არა ეს კრიზისი. ამის შესახებ მაშინ გვეცოდინება, როცა ბანკები საპროცენტო განაკვეთების გაზრდას შეწყვეტენ და საპირისპირო თანმიმდევრობით დაიწყებენ მათ შემცირებას. მაგრამ ამჟამად ეს ასე არ ჩანს.

ამიტომ, ყველაზე სუსტი ბანკები აღმოჩნდნენ ისეთ მდგომარეობაში, რომ ვეღარ ასრულებენ თავიანთ ვალდებულებებს. როდესაც ბანკის მიმართ ნდობა ეცემა, იწყება დეპოზიტების გატანა, ყველა თავის ფულს გარბის. შემდეგ ამ ბანკებს ახალი ფულის გამოშვებით ცენტრალური ბანკები ეშველებიან, რაც ასევე იწვევს ინფლაციის ზრდას“.

თუ როგორ აისახება ეს ყველაფერი საბერძნეთის ეკონომიკაზე, ანალიტიკოსმა თქვა:

„საბერძნეთის პოლიტიკური სისტემა ზუსტად იგივეს ამბობდა ბერძნული ბანკების უსაფრთხოებაზე 2008 წლის კრიზისის დროს. მათ თქვეს, რომ ჩვენს ბანკებს საერთო არაფერი აქვთ ამერიკულ ბანკებთან და უსაფრთხოდ არიან. ორ წელზე ნაკლებ დროში საბერძნეთი წავიდა მემორანდუმებზე. გაგება “სავალო კრიზისის გამო, რომელიც წარმოიშვა. ახლა პრობლემა არის საპროცენტო განაკვეთების ზრდა. ეს ზრდა არის ტვირთი საბერძნეთის ეკონომიკაზე, ტვირთი ბიზნესისთვის, ტვირთი შინამეურნეობებისთვის, ტვირთი სახელმწიფო ვალზე.”

საბერძნეთის ეკონომიკას ემუქრება თუ არა საფრთხე, მან თქვა: „ჩვენ არ ვიცით, როგორი ჩონჩხებია თითოეული ბანკის კარადაში, რადგან მას ახლა უცხოელი აქციონერები მართავენ. პრობლემა ისაა: თუ ბანკი გაკოტრდება. ვის შეუძლია ამჟამად საბერძნეთის მთავრობას აიღოს ახალი სესხები ბანკის დახმარების დასაფინანსებლად?

ძალიან ნაკლებად სავარაუდოა, რომ რაიმე მექანიზმი მოგვცემს 10 ან 20 მილიარდ ევროს. და რა დაჯდება ასეთი სესხი? აშშ ცენტრალურ ბანკს შეუძლია ფულის გამოშვება, საბერძნეთის ცენტრალურ ბანკს არ შეუძლია ფულის გაცემა. ევროს მხოლოდ ევროპის ცენტრალური ბანკი გასცემს. წინააღმდეგ შემთხვევაში, ქვეყანას, რომელსაც შეუძლია საკუთარი ფულის გამოშვება, შესაძლოა, ქვეყნებისგან განსხვავებით კრიზისის წინაშე აღმოჩნდეს ევროპარომლის ცენტრალური ბანკები ECB-ის ფილიალები არიან.

კითხვაზე, უნდა იყოს თუ არა საბერძნეთი ევროზონაში, თუ მის გარეთ, მან თქვა: „ახალ კრიზისში, რომელსაც ბერძენი ხალხი და მისი ეკონომიკა განიცდის, ეს კითხვა კვლავ გაჩნდება. პოლიტიკურმა მოღვაწეებმა არ უპასუხეს მთავარ კითხვას: რატომ შემოიღეს მემორანდუმები. საბერძნეთს დაედო მემორანდუმები, რათა დარჩეს ევროზონაში და განაგრძოს ვალის გადახდა.

ვალს აქვს ოთხი ფაქტორი, რომელიც განსაზღვრავს მას:

1. პირველი, რამდენის ვალი გაქვთ.
2. მეორე, ვის ევალება, ვის ეკუთვნის ვალი? 2010 წლამდე ვალების უმეტესი ნაწილი ბერძნებს ეკუთვნოდათ, ეს იყო საბერძნეთის სახელმწიფო ობლიგაციებში და პროცენტი დარჩა საბერძნეთში, დღეს ასე არ არის. ვალი უცხოელებს ეკუთვნით და პროცენტი საზღვარგარეთ მიდის.
3. მესამე, რა კანონმდებლობაშია დავალიანება. ეს არის ბერძნულ სამართალში, ინგლისურ სამართალში?
4. და მეოთხე ფაქტორი – რა ვალუტაშია დავალიანება. ახლა მთელი საბერძნეთის ვალი დენომინირებულია ევროში, ამიტომ ის უცხოური ვალუტაა, რადგან საბერძნეთს არ შეუძლია მისი გაცემა.

ეს ნიშნავს, რომ ვალის ყოველწლიურად მომსახურებისთვის და პროცენტის გადასახდელად მან უნდა აიღოს სესხი. ზოგიერთი ქვეყნის გაკოტრებაც რით იყო გამოწვეული? ვალის თავის ნაწილს უცხოურ ვალუტაში ვერ ასრულებდნენ. ეროვნულ ვალუტაში არანაირი პრობლემა არ არის. საბერძნეთი განადგურებული ინდუსტრიული ბაზის მქონე ქვეყანაა, უცხოურ ვალუტაში არამდგრადი ვალით, რაც იმას ნიშნავს, რომ საერთაშორისო ეკონომიკურ ასპარეზზე ნივრის პირველივე ამოსუნთქვისას ამ ქვეყანას პნევმონია დაემართება. იმის გამო, რომ მას არ აქვს ძალაუფლების ფაქტორები.

კითხვაზე, საბოლოოდ სად მუშაობენ ბერძნები, რადგან პირველადი წარმოება დაინგრა გარდა ტურიზმის, მან უპასუხა:

„მომსახურება, ზოგადი სერვისები და საჯარო სექტორი. არის პოლიტიკური ტენდენცია, რომ ტურიზმი ქვეყნის მძიმე მრეწველობად განიხილება, ხოლო მშენებლობა ეკონომიკის ძრავად. შეწყვიტეს სესხების გაცემა ახალი ბინების ასაშენებლად და მშენებლობა ჩაიშალა.

ეკონომიკის კოჭლობის დასტურია ის, რომ საგადამხდელო ბალანსი დეფიციტურია. შეგახსენებთ, რომ საბერძნეთი შაქრის მხრივ თვითკმარი იყო. ანუ ჭარხლისგან მივიღეთ. ჩვენ გვქონდა ხუთი ქარხანა, ბერძნულ შაქრის ინდუსტრიას ჰქონდა შვილობილი კომპანიები სერბეთში და სხვა ქვეყნებში. თანდათან დახურეს. ევროკავშირმა შემოიღო კვოტები და შაქრის ქარხნები დაიხურა, რადგან შაქრის ფასი დამოკიდებული იყო მიწოდებაზე და შედეგად დავიწყეთ შაქრის იმპორტი საფრანგეთიდან.

მარცვლეულითაც ვიყავით თვითკმარი, მაგრამ თანდათან ევროკავშირმა გააუქმა პროდუქციის სატარიფო დაცვა და შედეგად, ბერძენი მწარმოებელი იძულებული გახდა უცხოელებთან კონკურენცია გაეწია.

ევროკავშირის მიერ დაწესებული ღია საზღვრის პოლიტიკა სარგებლობს ისეთი ქვეყნებით, როგორიცაა გერმანია, რომელიც თურქეთიდან სოფლის მეურნეობის პროდუქციას შემოაქვს, მაგრამ საკუთარი სამრეწველო პროდუქციის ექსპორტს ახორციელებს. პირიქით, საბერძნეთის მსგავსი ქვეყნები კარგავენ. იმის გამო, რომ მას არ აქვს კონკურენტუნარიანი ტექნოლოგიური პროდუქტები ექსპორტისთვის იაფი იმპორტის ასანაზღაურებლად. საუბარია არა მარტო სოფლის მეურნეობის პროდუქტებზე, არამედ ტექსტილზე, ბამბაზე და ა.შ., რომელსაც ასევე ახლა აწვდიან პაკისტანიდან და თურქეთიდან.

შემდეგ ტურიზმზე საუბრისას, კერძოდ ნაცნობ ყოვლისმომცველ დასვენებაზე, მან უპრეცედენტო რამ აღნიშნა:

„საუზმეში შემავალი ყველა პროდუქტი სასტუმროებში, სადაც ტურისტები რჩებიან, ჰიგიენური საშუალებები, როგორიცაა საპონი, შამპუნები და სუფრაზე მოწოდებული პროდუქტებიც კი, როგორიცაა გამაგრილებელი სასმელები, ლუდი და ა.შ. უცხოა და არა შიდა! და ეს არის ხარჯების მიზეზების გამო.”

როგორც ანალიტიკოსი აღნიშნავს, საბერძნეთის სახელმწიფომ უნდა მოახდინოს ბერძნული პროდუქციის სუბსიდირება დღგ-ით:

“ბერძნული პროდუქციის ექსპორტი არ ექვემდებარება დღგ-ს. შეიძლება მიღებულ იქნეს რეგულაცია, რომლის მიხედვითაც ბიზნესები, რომლებიც ყიდულობენ ბერძნულ პროდუქტებსა და სახარჯო მასალებს, ამას აკეთებენ შემცირებული დღგ-ით, თითქოს ექსპორტს აწარმოებენ.”

ენერგეტიკულ კრიზისთან დაკავშირებით მან თქვა: „პირველი, რაც მთავრობას უნდა გაეკეთებინა, იყო დღგ-ს და BAT-ის შემცირება, რათა არ მოხდეს გადაფასების სპირალი, რადგან საწვავის ღირებულება შემდეგ მიედინება საკვებზე, ტრანსპორტში და ა.შ. საწვავის ფასი გადასახადებია “სანაცვლოდ, შეღავათების განაწილება არჩია! ინფლაციის აწევის აცილების ნაცვლად, სუბსიდირება არჩია.”

მან დაასრულა ის, რომ ერთადერთი, რაც პოლიტიკურ სისტემას აინტერესებს, არის მწვანე ზრდა და არა მრეწველობა, ხელოსნობა და ა.შ. მან კლიმატის ცვლილებას დიდი სულელი უწოდა “რადგან დედამიწის კლიმატი მუდმივად იცვლება იმისდა მიხედვით, თუ რა ხდება მზის ზედაპირზე. სამაგიეროდ, ჩვენ არ გვინდა ნახშირწყალბადების ექსპორტი (და არ ჩავატარებთ კვლევას) და გვინდა ქარის წისქვილების იმპორტი. ფოტოვოლტაიკა და ა.შ. ამავდროულად, ჩვენ ვაძლევთ სუბსიდიებს საზღვარგარეთ წარმოებულ ელექტრომობილებსა და ელექტრო ველოსიპედებზე, რაც ასტიმულირებს უცხოურ ინდუსტრიას! ერთადერთი იმედი არის პოლიტიკური ხელმძღვანელობა, რომელიც წარადგენს ალტერნატიულ გეგმას ბერძენი ხალხის გადარჩენისთვის. არსებული პოლიტიკური სქემები, იმედი არ არის.

წყარო: პრონიუსი

Source link