ვარუფაკისი: „დაეწვათ ბანკები“

MeRA25-ის გენერალურმა მდივანმა იანის ვარუფაკისმა მიესალმა პარტიის 5 წლის იუბილეს სტატიით სათაურით “მოდით ბანკები დაწვეს”.

მის ყოველთვიურ Project Syndicate სვეტში ყოფილი ფინანსთა მინისტრიდა ახლა საკუთარი პარტიის ლიდერმა და ათენის ბიზნესისა და ეკონომიკის უნივერსიტეტის ეკონომიკის პროფესორმა ახსენა საბანკო სისტემის არეულობა და ამტკიცებს, რომ მისი ვერ გამოსწორდება.

”ეს ცუდი ამბავია. მაგრამ არის ასევე კარგი ამბავი: ჩვენ აღარ გვჭირდება დაყრდნობა, ყოველ შემთხვევაში, როგორც დღეს ვაკეთებთ, ბანკების კერძო, კომერციულ, დესტაბილიზაციის ქსელს. დროა ააფეთქოთ გამოუსწორებელი საბანკო სისტემა, რომელიც მოაქვს სარგებელი მხოლოდ ქონებისა და აქციების მფლობელებს უმრავლესობის ხარჯზე. მაღაროელებმა პირველად გაიგეს, რომ საზოგადოება არ არის ვალდებული გადაუხადოს მათ მუდმივი სუბსიდიები პლანეტის დაზიანებისთვის. დროა ბანკირებმა გააკეთონ იგივე აღმოჩენა”, – განაცხადა მან. დაწერა სხვათა შორის.

ამონარიდი პუბლიკაციიდან. იანის ვარუფაკისი “მოდით ბანკები დაწვეს”

საბანკო სისტემა, რომელსაც ჩვენ ვთვლით, არ არის გამოსწორებული. კარგი ამბავი ის არის, რომ ჩვენ აღარ უნდა დავეყრდნოთ კერძო, საიჯარო, სოციალურად დესტაბილიზაციას საბანკო ქსელებს, ყოველ შემთხვევაში ისე, როგორც ამას აქამდე ვაკეთებდით.

საბანკო კრიზისი ამჯერად განსხვავებულია. ფაქტობრივად, უარესია, ვიდრე 2007-08 წლებში. მაშინ ბანკების თანმიმდევრული წარუმატებლობა შეიძლება დაბრალდეს საბითუმო თაღლითობას, ფართოდ გავრცელებულ მტაცებლურ დაკრედიტებას, სარეიტინგო სააგენტოების შეთქმულებას და საეჭვო ბანკირებს, რომლებიც ვაჭრობენ საეჭვო წარმოებულებს, რაც შესაძლებელი გახდა უოლ სტრიტის პოლიტიკოსების მიერ მაშინდელი მარეგულირებელი რეჟიმის დემონტაჟით, როგორიცაა აშშ. სახაზინო მდივანი რობერტ რუბინი. დღევანდელი ბანკების წარუმატებლობა ამ ყველაფერში არ შეიძლება დაბრალდეს.

დიახ, სილიკონ ველი ბანკი საკმარისად სულელი იყო, რომ აეღო საპროცენტო განაკვეთის უკიდურესი რისკი და ემსახურა ძირითადად დაუზღვეველ მეანაბრეებს. დიახ, Credit Suisse-ს აქვს საშინელი ისტორია კრიმინალებთან, თაღლითებთან და კორუმპირებულ პოლიტიკოსებთან. მაგრამ, 2008 წლისგან განსხვავებით, არც ერთი მამხილებელი არ გაჩუმდა, ბანკები იცავდნენ (მეტ-ნაკლებად) გამკაცრებულ წესებს 2008 წლის შემდგომ და მათი აქტივები შედარებით მყარი იყო. უფრო მეტიც, ვერც ერთმა მარეგულირებელმა აშშ-სა და ევროპაში ვერ შეძლო დამაჯერებლად ამტკიცებდეს, როგორც ეს 2008 წელს გააკეთა, რომ ის არ შენიშნა.

სინამდვილეში, მარეგულირებლებმა და ცენტრალურმა ბანკებმა ყველაფერი იცოდნენ. მათ სრული წვდომა ჰქონდათ ბანკების ბიზნეს მოდელებზე. მათ ნათლად დაინახეს, რომ ეს მოდელები ვერ გადარჩებიან გრძელვადიანი საპროცენტო განაკვეთების დიდი ზრდისა და დეპოზიტების გაშვების კომბინაციას. თუმცა, მათ არაფერი გაუკეთებიათ.

განა ჩინოვნიკები ვერ განჭვრეტდნენ მსხვილი და, შესაბამისად, დაუზღვევი მეანაბრეთა ნახირის ჭყლეტას? Შესაძლოა. მაგრამ რეალური მიზეზი, რის გამოც ცენტრალური ბანკები არაფერს აკეთებდნენ ბანკების მყიფე ბიზნეს მოდელების წინაშე, კიდევ უფრო შემაშფოთებელია: ეს იყო ცენტრალური ბანკების პასუხი 2008 წლის ფინანსურ კრახზე, რამაც გამოიწვია ეს ბიზნეს მოდელები და პოლიტიკოსებმა ეს იცოდნენ.

2008 წლის შემდეგ ევროპასა და აშშ-ში ერთდროულად განხორციელებულმა უმრავლესობის სიმკაცრის და ბანკირებისთვის სახელმწიფო სოციალიზმის პოლიტიკას ორი შედეგი მოჰყვა, რამაც ბოლო 14 წლის მანძილზე ფინანსურილიზებული კაპიტალიზმი ჩამოაყალიბა. ჯერ დასავლეთის ფული მოწამლა. უფრო ზუსტად, მან უზრუნველყო, რომ აღარ არსებობდეს ერთიანი ნომინალური საპროცენტო განაკვეთი, რომელსაც შეეძლო აღედგინა ბალანსი ფულზე მოთხოვნასა და მიწოდებას შორის და ამავდროულად აღეკვეთა ბანკების უკმარისობის ტალღა. მეორე, რადგან საყოველთაოდ ცნობილი იყო, რომ არც ერთ საპროცენტო განაკვეთს არ შეეძლო ფასისა და ფინანსური სტაბილურობის უზრუნველყოფა, დასავლელი ბანკირები თვლიდნენ, რომ თუ და როცა ინფლაცია კვლავ დადგებოდა, ცენტრალური ბანკები გაზრდიდნენ საპროცენტო განაკვეთებს და ანაზღაურებდნენ მათ. ისინი მართლები იყვნენ: ეს არის ზუსტად ის, რასაც ახლა ვხედავთ.

მკვეთრი არჩევანის წინაშე დგანან ინფლაციის შეკავებასა და ბანკების გადარჩენას შორის, პატივცემული კომენტატორები ცენტრალურ ბანკებს მოუწოდებენ გააკეთონ ორივე: გააგრძელონ საპროცენტო განაკვეთები და განაგრძონ 2008 წლის შემდგომი „სოციალიზმის ბანკირებისთვის“ პოლიტიკა, რომელიც, სხვა თანაბარ პირობებში, არის. ერთადერთი გზა დომინოს მსგავსი ბანკების ვარდნის შესაჩერებლად. მხოლოდ ასეთი სტრატეგია – საზოგადოების კისერზე ფულადი მარყუჟის გამკაცრება, საბანკო სისტემის გადასარჩენად თანხების ერთდროულად გამოყოფა, შეუძლია ერთდროულად დააკმაყოფილოს კრედიტორების და ბანკების ინტერესები. ეს ასევე უტყუარი გზაა ადამიანების უმეტესობის უაზრო ტანჯვაში (ზედმეტად მაღალი ფასების და თავიდან აცილებული უმუშევრობის გამო) დარგვისას, როდესაც თესლს თესავთ მომავალი ნაპირის ხანძრის დროს.

თუ გვახსოვს, ჩვენ ყოველთვის ვიცოდით, რომ ბანკები არ შექმნილა უსაფრთხოდ და ისინი ერთად ქმნიან სისტემას, რომელსაც კონსტიტუციურად არ შეუძლია დაიცვას კარგად ფუნქციონირებადი ბაზრის წესები. პრობლემა ის არის, რომ აქამდე ალტერნატივა არ გვქონდა: ბანკები იყო ხალხისთვის ფულის გადარიცხვის ერთადერთი საშუალება (მოლარეებით, ფილიალებით, ბანკომატებით და ა.შ.). ამან საზოგადოება აქცია კერძო ბანკების ქსელის მძევლად, რომლებიც მონოპოლიზებდნენ გადახდებს, დანაზოგებს და სესხებს. თუმცა დღეს ტექნოლოგიამ დიდი ალტერნატივა მოგვცა.

წარმოიდგინეთ, რომ ცენტრალურმა ბანკმა ყველას მისცა უფასო ციფრული საფულე – არსებითად უფასო საბანკო ანგარიში, რომელიც გამოიმუშავებს პროცენტს ცენტრალური ბანკის ერთდღიანი განაკვეთის ექვივალენტურ პროცენტს. იმის გათვალისწინებით, რომ ამჟამინდელი საბანკო სისტემა ფუნქციონირებს როგორც ანტისოციალური კარტელი, ცენტრალურ ბანკს შეუძლია გამოიყენოს ღრუბელი, რათა უზრუნველყოს უფასო ციფრული ტრანზაქციები და შეინახოს დანაზოგი ყველასთვის, ხოლო მისი წმინდა შემოსავალი გადაიხადოს ძირითადი საზოგადოებრივი საქონლისთვის. გათავისუფლებული იძულებისგან, შეინახონ თავიანთი ფული კერძო ბანკში და გადაიხადონ ტრანზაქციები მისი სისტემის გამოყენებით, ადამიანებს შეეძლებათ აირჩიონ, გამოიყენონ თუ არა კერძო ფინანსური ინსტიტუტები, რომლებიც სთავაზობენ სარისკო შუამავლობას შემნახველებსა და მსესხებლებს შორის. ასეთ შემთხვევაშიც მათი ფული ცენტრალური ბანკის წიგნში დარჩება სრულიად უსაფრთხოდ.

კრიპტო ძმობა დამადანაშაულებს, რომ ვაყენებ “დიდი ძმის” ცენტრალურ ბანკს, რომელიც დაინახავს და გააკონტროლებს ჩვენს თითოეულ ტრანზაქციას. მათი თვალთმაქცობა გარდა – ეს არის იგივე გუნდი, რომელიც მოითხოვდა ცენტრალური ბანკის დაუყოვნებლივ დახმარებას სილიკონის ველის ბანკირებისთვის – აღსანიშნავია, რომ ხაზინას და სხვა სამთავრობო უწყებებს უკვე აქვთ წვდომა თითოეულ ტრანზაქციაზე, რომელსაც ჩვენ ვაკეთებთ. კონფიდენციალურობა შეიძლებოდა უკეთესად იყოს დაცული, თუ ტრანზაქციები კონცენტრირებული იქნებოდა ცენტრალური ბანკის წიგნში, რომელსაც ზედამხედველობას ახორციელებს „ფულადი მაკონტროლებელი ჟიური“, რომელიც შედგება შემთხვევით შერჩეული მოქალაქეებისგან და სხვადასხვა პროფესიის ექსპერტებისგან.

საბანკო სისტემა, რომელსაც ჩვენ ვთვლით, არ არის გამოსწორებული. ეს ცუდი ამბავია. მაგრამ ჩვენ აღარ გვჭირდება დაყრდნობა კერძო რენტაბელურ სოციალურად დესტაბილიზაციის საბანკო ქსელებზე, ყოველ შემთხვევაში ისე, როგორც აქამდე იყო. დროა ააფეთქოთ გამოუსწორებელი საბანკო სისტემა, რომელიც უმრავლესობის ხარჯზე ემსახურება ქონების მესაკუთრეთა და აქციონერთა ინტერესებს.

ქვანახშირის მაღაროელებმა საკუთარი გამოცდილებიდან შეიტყვეს, რომ საზოგადოება არ არის ვალდებული უზრუნველყოს მათთვის მუდმივი სუბსიდიები პლანეტის განადგურების მიზნით. დროა ბანკირებმაც ისწავლონ მსგავსი გაკვეთილი. სინთეზური პროექტი.

PS. ის მართალია, რომ ბანკები ანტისოციალურია. ხისტ კაპიტალიზმში არავინ შეიძლება იყოს სხვა არაფერი. მაგრამ, როგორც წარსულში, როდესაც ის SYRIZA-ს ფინანსთა მინისტრი იყო, ვარუფაკისი ცეცხლს მხოლოდ იმით აძლიერებს, რომ კონკრეტულ კითხვებზე პასუხის გაცემისგან თავს იკავებს: თუ „ბანკებს დავწვავთ“, რა ვქნათ? საბანკო სისტემის ნაციონალიზაცია და ჩვენს კორუმპირებულ პოლიტიკოსებს გადაცემა? ვაჭროთ ჩვენი პროდუქტები (მე არ მაქვს!) ისეთი საქონლით, როგორიცაა წყალი, ელექტროენერგია, ტანსაცმელი, საკვები, სმარტფონები და კომპიუტერები? დავბრუნდეთ ქვის ხანაში და იცხოვროთ გამოქვაბულებში, გახვეულ ცხოველის ტყავში, რომელიც ჩვენ თვითონ მოვკალით? გასცემდა IOU-ებს, როგორც მისი საყვარელი საღეჭი რეზინი 2015 წელს? დანიშნეთ ის ფინანსთა მინისტრად? სავარაუდოდ ეს უკანასკნელი, რაც შეეხება არჩევნებს…

Source link